АҚШ Молия вазирлиги ўзининг хорижий активларини сотишга уринаётган Россиянинг «Лукойл» нефть-газ компанияси учун санкцияларни кечиктиришни узайтирди.
Тегишли битимларни амалга оширишни қийинлаштириши мумкин бўлган санкция чекловлари 2025 йил 13 декабргача (аввалги муддат — 21 ноябрь) қолдирилди. Ушбу санагача «Лукойл»га Россия ташқарисидаги чакана ёқилғи қуйиш шохобчаларига техник хизмат кўрсатиш, улардан фойдаланиш ёки уларни тугатиш билан боғлиқ операцияларни амалга оширишга рухсат берилади.
Шу билан бирга, «Лукойл» фойдасига барча тўловлар махсус блокланган ҳисобварақларга ўтиши керак (яъни, компания улардан фойдалана олмайди).
Бу Ўзбекистондаги активларга ҳам тегишли.
Қозоғистондаги лойиҳалар
Бундан ташқари, АҚШ Молия вазирлиги «Лукойл», «Роснефть» ва уларнинг Қозоғистондаги лойиҳалар билан боғлиқ шўъба компаниялари иштирокидаги операцияларга рухсат берди:
- Каспий қувур ўтказгич консорциуми (КҚЎК) билан;
- «Тенгизшевройл» компанияси билан;
- Қорачағаноқ конини ўзлаштириш лойиҳаси билан.
Лицензия ушбу лойиҳаларнинг операцион фаолияти билан боғлиқ барча операцияларга рухсат беради, аммо КҚЎК, «Тенгизшевройл» ва Қорачағаноқ лойиҳаларидаги улушларни сотиш ёки ўтказишга йўл қўймайди.
«Шунинг учун Қозоғистондаги йирик лойиҳаларнинг операцион фаолиятига айни пайтда ҳеч нарса таҳдид солмаяпти. Биз аввалгидек ишлаяпмиз ва ишлашда давом этамиз», — деди Қозоғистон энергетика вазири Ерлан Аккенженов.
Шунингдек, АҚШ Молия вазирлиги «Лукойл»нинг Болгариядаги бўлинмалари, жумладан, Болгария ёқилғи бозорининг қарийб 80 фоизини таъминлайдиган Бургасдаги «Нефтохим» нефтни қайта ишлаш заводи, шунингдек, самолётлар ва кемаларга ёқилғи қуйиш компаниялари фаолиятини давом эттиришга имкон берувчи алоҳида лицензия берди. Уларнинг фаолияти 2026 йил 29 апрелгача санкциялардан озод қилинган.
Санкциялар ва активларни сотиш
2025 йил 22 октябрь куни АҚШ Молия вазирлигининг Хорижий активларни назорат қилиш бошқармаси (OFAC) «Лукойл»ни санкциялар рўйхатига киритиб, блоклаш чекловларини жорий қилди. Санкциялар компания ва «Лукойл» улуши 50% дан ортиқ бўлган унинг шўъба тузилмалари билан операцияларни қисқартириш учун бир ойлик муддатни (21 ноябргача) назарда тутган эди.
АҚШ ва хорижий давлатлар фуқаролари ёки молия институтларига 2025 йил 21 ноябрдан кейин (ҳозир бу муддат ўзгартирилди) ушбу компаниялар ва уларнинг шўъбаларига ёрдам бериш тақиқланган эди, акс ҳолда иккиламчи санкциялар таҳдид соларди.
2025 йил 27 октябрь куни «Лукойл» ўзининг хорижий активларини сотишини эълон қилди ва Gunvor Group билан деярли келишиб олди, бироқ АҚШ бу битимга қарши чиқди.
Энди иккита Америка компанияси — Chevron ва Carlyle активларга қизиқиш билдирмоқда.
«Лукойл» Ўзбекистонда
«Лукойл» Ўзбекистоннинг ёқилғи-энергетика секторидаги энг йирик хорижий инвесторлардан бири ҳисобланади. Компаниянинг 2024 йилдаги умумий инвестиция ҳажми 10 миллиард доллардан ошди. Компаниянинг мамлакатдаги энг йирик лойиҳаси — умумий инвестицияси 3,5 миллиард доллар бўлган, йилига 8,1 миллиард кубометр газ ишлаб чиқариш қувватига эга Қандим газни қайта ишлаш мажмуасидир.
«Лукойл» билан қўшма лойиҳаларда давлат ҳамкори бўлиб чиқадиган «Ўзбекнефтгаз» компанияси раиси Баҳодир Сидиқов аввалроқ томонлар Америка санкцияларининг мумкин бўлган таъсирини муҳокама қилаётгани ҳақида айтган эди.
Ўзбекистон ҳукумати Россия компаниясининг активларини сотиб олишни кўриб чиқаётган-йўқлиги ҳақидаги саволга у бир ой ичида активларни сотиб олиш бўйича келишувга эришиш «нореал» эканини айтган.
