Ҳайдовчиларга ҳисобланадиган жарима баллари фақат йўл-патруль хизмати инспекторлари томонидан расмийлаштирилган баённомалар асосида шакллантирилади. Бу ҳақида 2025 йил 25 февраль куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида Ички ишлар вазирлиги Жамоат хавфсизлиги департаменти ЙҲХХ бошқармаси бошлиғининг ўринбосари Эрали Бозоров маълум қилди.
«Халқдан тушган таклифлар ва жамиятнинг ҳозирги ижтимоий ҳолатини инобатга олган ҳолда, жарима баллари тизими фақат йўл-патруль хизмати инспектори томонидан расмий тарзда тузилган маъмурий баённомалар асосида қўлланилади. Ҳуқуқбузарликларнинг маълумотлар базасида ҳисоб-китоби Ички ишлар вазирлиги (ИИВ) шаҳар йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармасининг электрон тизими орқали амалга оширилади, инсон омили истисно қилинади», — деди Эрали Бозоров.
«Дарё» нашри ЙҲХХга таянган ҳолда хабар беришича, камера ва радарлар орқали қайд этилган қоидабузарликларни 12 баллик тизимда ҳисоблаш «келажакда» режалаштирилмоқда.
Эслатиб ўтамиз, 2025 йил 20 февраль куни ҳайдовчиларга Йўл ҳаракати қоидаларини бузгани учун жарима баллари бериш тизими жорий этиш ҳақидаги қонун қабул қилинди.
Тузатишларга мувофиқ, муайян қоидабузарликлар учун ҳайдовчига асосий жазо билан бирга жарима баллари ҳам ҳисобланади. Бир ҳуқуқбузарлик учун максимал жарима баллари 2 баллдан ошмаслиги керак.
Жарима баллари биринчи қоидабузарлик содир этилган кундан бошлаб бир йил давомида ҳисобга олинади. Бир йил ўтгач, тўпланган баллар автоматик равишда бекор қилинади.
Агар бир йил ичида умумий баллар миқдори 12 дан ошса, ҳайдовчи транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум қилинади. Ҳуқуқдан маҳрум қилиш муддати 6 ойдан кам бўлмаслиги керак.
Жарима балларининг миқдори ва қўллаш тартиби Вазирлар Маҳкамасининг алоҳида қарори билан бир ой ичида белгиланади.
Қонун 2023 йил ноябрь ойида Қонунчилик палатаси томонидан қабул қилинганда, йиғилган балларни E-jarimaball тизимида рўйхатдан ўтказиш таклиф этилган эди. Лойиҳага кўра, агар ҳайдовчи 8 балл тўпласа, у SMS орқали огоҳлантириш олади. Агар жарима баллари сони 12 дан ошса, ҳайдовчи транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум этилишидан олдин яна бир марта огоҳлантирилиши керак эди.
Жарима балл тизими жорий этилишига олиб келган узоқ жараён
Жарима баллари тизими 2018 йил май ойида қабул қилинган 2018−2022 йилларда йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш концепциясида кўзда тутилган эди. Бу бўйича ҳужжат лойиҳаси 2019 йилда ишлаб чиқилиши режалаштирилган.
Президентнинг 2022 йилдаги қарори билан жарима баллари тизими 2022 йил 1 декабрдан жорий этилиши белгиланган эди. Ўша йил ноябрь ойида СБДД тизимни тест режимида ишга туширишини ва жарималар ҳисобланмаслигини маълум қилган. Аммо ўша пайтда қонун лойиҳаси ҳали такомиллаштирилаётгани айтилган.
2023 йил ноябрь ойида Қонунчилик палатаси жарима баллари тизимини ишга тушириш учун зарур қонунни қабул қилди. 2024 йил август ойида Сенат уни қайта ишлаб чиқиш учун қайтарди.
2022 йил 1 декабрдан ишга туширилиши режалаштирилган жарима баллари тизими ҳозирча камера ва радарлар орқали аниқланган тезлик режимини бузиш каби ҳуқуқбузарликларни ҳисобга олмайди.
