Хитойнинг Temu маркетплейси Ўзбекистонда 2025 йил 20 март куни блокланиши мумкин бўлган санаси ўз кучида қолмоқда. Бу ҳақида Истиқболли Лойиҳалар Миллий Агентлиги (ИЛМА) электрон тижорат бошқармаси бошлиғи Камронбек Муҳаммадиев маълум қилди.
Унинг сўзларига кўра, компаниянинг юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтиши Temu нинг мамлакатда ишлашини давом эттириш учун зарур бўлган фақат бир қадамдир.
Temu юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтди, аммо бу уни бошқа мажбурий қонун талабларини бажаришдан озод қилмайди. Жумладан, компания рўйхатдан ўтишидан олдинги давр учун солиқларни тўлаши ва фискализациядан ўтиши — яъни, фискал чекларни бериш учун Солиқ қўмитасининг ахборот тизимларига интеграциялашиши керак, деди Муҳаммадиев.
Унинг айтишича, Temu нинг блокланиши ҳақида 2025 йил 4 март куни хабар берилгандан сўнг, компания вакиллари ИЛМА билан музокараларни бошлади.
“Шу пайтгача компания бизнинг мурожаатларимиз ва огоҳлантиришларимизга жавоб бермаган эди. Блокланиш ҳақидаги эълон берилгандан сўнг, Temu вакиллари биз билан боғланиб, талабларни бажариш устида ишлашга киришди. Ҳозир музокаралар давом этмоқда, компания Ўзбекистон бозорида қолиш ва қонун талабларига риоя қилишдан манфаатдор эканини билдирмоқда” — дея қўшимча қилди Муҳаммадиев.
Хусусан, Temu ўз фаолиятининг бутун даври учун қўшилган қиймат солиғини (ҚҚС) тўлаши шарт.
Юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтиш уларни аввалги давр учун ҚҚС тўлаш мажбуриятидан озод қилмайди. Бу мамлакатда фаолият юритаётган барча электрон тижорат субъектлари учун стандарт амалиётдир, — деди у.
Бундан ташқари, Temu фискализация талаби бўйича ҳам иш олиб бориши лозим. Яъни, компания Миллий ахборот маркази билан интеграциялашиб, ҳар бир харид учун фискал чек бериши шарт.
Ўзбекистондаги ҳар қандай электрон тижорат субъекти фискал чек беришга мажбур. Бу айланма ва солиқ базасини ҳисобга олиш учун зарур, — деди Муҳаммадиев.
Шунингдек, у Temu барча талабларни бажармагунча блокланиш санаси ўз кучида қолишини таъкидлади.
“Ҳозирча блокировка олиб ташланмаган. Чекловни бекор қилиш ҳақидаги қарор фақат барча талаблар бажарилгандан сўнг ва тегишли идоралар билан келишилган ҳолда қабул қилинади. Биз бу ҳақида расман эълон қиламиз. Шунинг учун Temu орқали буюртмалар беришдан тийилиш тавсия этилади” — деди Муҳаммадиев.
Сешанба куни Солиқ қўмитаси Temu Ўзбекистонда юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтганини хабар қилди. Шу билан бирга, давлат органи компания билан аввалги давр учун солиқ тўловлари бўйича музокаралар давом этаётганини маълум қилди.
1 июль 2025 йилдан бошлаб Ўзбекистонда халқаро онлайн платформалар учун янги қоидалар кучга киради. Компаниялар махсус рўйхатдан ўтиши ва электрон тижорат субъектлари реестрида рўйхатга олиниши шарт. Асосий талаб эса маҳаллийлаштириш — яъни, Ўзбекистонда юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтишдир. Бу талаб аллақачон 2024 йил 28 декабрдан бошлаб кучга кирган.
