Ўзбекистонда ҳали ҳам газлаштирилмаган туманлар аҳолиси учун электр энергиясини тўлашда имтиёзлар тизимини жорий этиш режалаштирилмоқда. Бу ҳақда 2025 йил 28 октябрь куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида Энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов маълум қилди.
2024 йил октябрида Энергетика вазирлиги раҳбари 2025 йил 1 январдан бошлаб газ таъминоти бўлмаган хусусий уйлар учун ижтимоий меъёр доирасида электр энергиясига 50% чегирма жорий этилиши режалаштирилганини маълум қилган эди. Ноябрь ойида вазирлик матбуот хизмати чегирма жорий этиш тўғрисидаги ҳужжат лойиҳаси ишлаб чиқилгани ва ҳуқуқий экспертизага юборилганини билдирган. Ўшандан бери ҳужжат тақдири ва нима учун чегирма 1 январдан жорий этилмагани ҳақида бошқа хабар берилмади.
2025 йил январь ойи охирида вазир электрлаштирилган уйлар учун имтиёзли тарифларни ишлаб чиқиш режалаштирилаётганини айтган эди.
«Ўтган йили биз буни муҳокама қилганмиз. Шунинг учун ахборотни тўғри етказиш кераклигини айтаман. „Режалаштирилмоқда“, „назарда тутилган“ дейилган», — деди.
Мирзамаҳмудовнинг сўзларига кўра, айни пайтда Ўзбекистонда марказлашган электр тизимига уланган ва тўлиқ электрлаштирилган газлаштирилмаган ҳудудлардаги кўп қаватли уйлар учун электр энергиясига 50% чегирма мавжуд:
«Агар бундай ҳудудларда марказлашган тизимга уланган ва тўлиқ электрлаштирилган кўп қаватли уйлар бўлса, амалдаги қонунчиликка кўра 50% чегирма назарда тутилган», — дея эслатди.
Вазир ҳозирда қўшимча генерация қувватлари пайдо бўлаётгани ва бу бошқа ҳудудлар, жумладан Фарғона водийси учун янги қўллаб-қувватлаш шаклларига ўтиш имкониятини очаётганини қайд этди.
Энергетика вазирлиги раҳбари газлаштирилмаган ҳудудлар аҳолиси учун суюлтирилган газ ва кўмирнинг имтиёзли нархларда етказиб берилиши таъминланганини маълум қилди:
«Бизда имтиёзли нархда суюлтирилган газ олувчи 4 миллиондан ортиқ абонент бор. Агар аҳоли учун килограмми 2000 сўм бўлса, бозор нархи 5000 дан 8000 сўмгача», — деди.
Давлат иссиқлик насослари ва бошқа энергия самарадорлиги юқори тизимларни ўрнатишни ҳам субсидиялайди:
«Давлат энергия самарадорлиги юқори ускуналарни ўрнатаётганларга ёрдам ва субсидиялар кўрсатади. Иситиш тизимларини электрлаштириш билан харажатлар камаяди», — дея қўшимча қилди вазир.
Янги имтиёзлар қачон жорий этилади?
Мирзамаҳмудовнинг сўзларига кўра, электр энергиясидан фойдаланишни рағбатлантириш учун қўшимча имтиёзлар тизими босқичма-босқич жорий этилади. Айни пайтда бир қатор туманларда пилот тартибда ҳисоб-китоблар олиб борилмоқда.
«Биз ҳудудлардаги электр тармоқларини, трансформатор подстанцияларини янгиламоқдамиз. Агар ҳудудни ҳам иситиш, ҳам овқат пишириш учун электр энергиясига ўтказсак, бир томондан бу тежаш — у ерга яна имтиёзли нархда кўмир ва суюлтирилган газ етказиб бериш керак бўлмайди ва кесишма субсидиялар қисқаради. Аммо, бошқа томондан, бу электр тармоқларига харажатларни 2–3 баравар кўпайтиради. Ҳозирда биз ҳаммасини ҳисоб-китоб қилмоқдамиз», — деди.
Вазирлик бу режаларни ҳукуматга тақдим этди.
«Тўлиқ аудит ўтказиш учун бизга бироз кўпроқ вақт керак… Ўйлайманки, йил охиригача бу ишларни якунлаб, ҳукуматга таклиф киритамиз», — дея қайд этди у.
Шу билан бирга, вазир муддатидан олдинги кутишлардан огоҳлантирди:
«Бу 1 январдан аниқ жорий этилади, деган гап тўлиқ тўғри ифода эмас», — дея таъкидлади.
Тарифлар ошириладими?
Жўрабек Мирзамаҳмудов йил охиригача ва қишда тарифларнинг оширилиши режалаштирилмаганини таъкидлади.
«Фақатгина келаси йил май ойида инфляция даражасида индексация назарда тутилган», — деди.
