Ўзбекистонда шахсий эҳтиёжлар учун божсиз олиб кириладиган товарлар нормалари тўлиқ қайта кўриб чиқилади. Бу Адлия вазирлигининг хабар беришича, президентнинг 2025 йил 25 ноябрдаги қонунчиликдаги ҳуқуқий бўшлиқларни бартараф этиш ва тартибга солиш юкини камайтириш тўғрисидаги фармонида назарда тутилган.
2025 йил 1 майдан бошлаб ҳукумат жисмоний шахслар томонидан мамлакатга божсиз олиб кириладиган товарлар нормаларини қатъийлаштирган эди:
- самолёт орқали мамлакатга киришда — 1000 доллар (аввал 2000 доллар);
- темир йўл ва дарё транспорти орқали — 500 доллар (1000 доллар ўрнига);
- автомобиль ва пиёдалар ўтиш жойлари орқали — 300 доллар.
Бундан ташқари, жисмоний шахс номига халқаро курьерлик жўнатмаларида келадиган товарлар учун норма чоракда 1000 доллардан ойига 200 долларгача қисқартирилган эди. Почта жўнатмалари орқали келадиган товарлар учун лимит 100 доллар миқдорида сақланиб қолди.
2025 йил 20 июлдан бошлаб Ўзбекистонда божсиз олиб кириш лимити бўйича янги талаблар жорий этилди. Энди фуқаролар божсиз лимитдан фойдаланиш учун, агар пиёда ёки автомобиль орқали қайтса, камида 2 кун, агар самолёт орқали қайтса, камида 3 кун чет элда бўлиши керак.
Агар бўлиш муддати белгилангандан кам бўлса, ёки фуқаро бир ой ичида уч ва ундан ортиқ марта чет элга чиққан бўлса, божсиз нормалар қўлланилмайди. Бу ҳолда товарлар лимитдан ортиқча ҳисобланади ва уларнинг тўлиқ қийматидан 30% миқдорида ягона божхона тўлови ундирилади. Бу баъзи товарлар, хусусан, қиммат телефонларнинг нархи ўсишига сабаб бўлган.
«Юксалиш» ҳаракати янги нормалар амалиётда нафақат фуқароларнинг молиявий юкини ошираётгани, балки бозордаги рақобатга ҳам салбий таъсир кўрсатаётганини қайд этган эди. Ҳаракат раиси Бобур Бекмуродов Ўзбекистонда ўхшаши бўлмаган товарларга лимитлар жорий этилиши мантиққа тўғри келмаслигини айтган.
800 га яқин қонунчилик ҳужжатлари бекор қилинади
Президентнинг худди шу фармонига кўра, долзарблигини ва аҳамиятини йўқотган 800 га яқин қонунчилик ҳужжатлари «тартибга солиш гильотинаси» механизми орқали бекор қилинади.
Бу ҳақда 2025 йил 21 ноябрь куни президентга тақдимотда айтилган эди. «Қиймати ва долзарблигини йўқотган 800 га яқин норматив ҳужжатларни бекор қилиш, 77 та ҳужжатни қайта кўриб чиқиш, тадбиркорларга нисбатан 15 дан ортиқ ортиқча талабларни қисқартириш, бизнес юритиш шароитларини енгиллаштириш режалаштирилган. Қонунлар самарадорлигини баҳолаш орқали коллизион нормалар ва ҳуқуқий бўшлиқлар изчил бартараф этилади», — дея хабар берганди давлат раҳбари матбуот хизмати.
Фармон билан тадбиркорлик ва бошқа соҳалардаги айрим мажбурий талабларни қисқартириш ҳамда тартибга солишни соддалаштириш бўйича «Йўл харитаси» тасдиқланган, жумладан:
- тадбиркорларнинг молиявий операцияларини E-aktiv тизимида мажбурий акс эттиришни бекор қилиш;
- кўчмас мулк гаров ҳуқуқини рўйхатдан ўтказиш давлат хизмати нархини 2 баравар камайтириш;
- ўзларига боғлиқ бўлмаган сабабларга кўра ер участкасига бўлган ҳуқуқини рўйхатдан ўтказмаган ногиронлиги бўлган шахсларга муқобил ҳужжатлар асосида солиқ имтиёзларидан фойдаланиш имкониятини бериш.
