Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси 2025 йил 19 апрель куни айрим турдаги товарларни божхона чегараси орқали олиб ўтиш тартибини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида қарор қабул қилди.
Ҳужжатга мувофиқ, жисмоний шахслар томонидан мамлакатга товарларни божсиз олиб кириш меъёрлари қатъийлаштирилади. 2025 йил 1 майдан бошлаб лимитлар қуйидагича бўлади:
- авиақатнов орқали мамлакатга киришда — 1000 доллар (ҳозирги меъёр — 2000 доллар);
- темир йўл ва дарё транспорти орқали — 500 доллар (ҳозир — 1000 доллар);
- автомобиль ва пиёда ўтиш пунктлари орқали — 300 доллар.
Бундан ташқари, жисмоний шахс номига келадиган халқаро курьерлик юкларига нисбатан меъёр ҳар чоракда 1000 доллардан ойига 200 долларгача камайтирилади. Почта орқали юбориладиган товарлар учун лимит 100 доллар даражасида қолдирилади.
Шунингдек, 2025 йил 20 июлдан бошлаб божсиз лимитдан фойдаланиш учун мамлакат ташқарисида бўлишнинг минимал муддати белгиланади. Хусусан, пиёда ёки автомобилда келаётган фуқаролар камида икки кун, самолётда келаётганлар эса камида 3 кун чет элда бўлиши керак. Бундай товарлар лимитдан ортиқ деб ҳисобланади ва уларнинг тўлиқ қийматига 30% ягона божхона тўлови қўлланилади.
Мамлакатдан жисмоний шахс томонидан товарларни божхона декларацияси тақдим этмасдан олиб чиқишнинг энг юқори меъёри 5000 доллар миқдорида қолдирилади. Экспорт божлари белгиланган товарлар бундан мустасно.
Агар ушбу сумма доирасидаги товарлар тижорат мақсадларида мўлжалланган бўлса, улар божхона органлари томонидан товар ҳамроҳлик ҳужжатлари асосида статистик мақсадларда ҳисобга олинади ва мамлакатнинг умумий экспорт ҳажмига қўшилади.
Жисмоний шахсларга Ўзбекистонда ишлаб чиқарилган ўлчовли қимматбаҳо металлар қуймалари ва тангаларни сертификатлар мавжуд бўлган тақдирда чекловсиз мамлакат ташқарисига олиб чиқишга рухсат этилади. Агар уларнинг қиймати 5000 доллар лимитдан ошса, йўловчи божхона декларациясини тўлдириш талаб қилинади.
Ички ишлар вазирлиги ва Миллий гвардияга Божхона қўмитаси билан ҳамкорликда фуқароларнинг ваколатли орган ходимларининг қонуний талабларига бўйсунмаслик, уюшган қаршилик ва чегарадаги божхона постларида жамоат тартибини бузиш ҳолатларини олдини олиш юзасидан ҳамкорликни йўлга қўйиш вазифаси юкланди.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги Божхона қўмитаси билан ҳамкорликда аҳоли томонидан инсон саломатлиги учун хавфли бўлган ишлатилган товарларнинг олиб кирилишини олдини олиш чораларини ишлаб чиқади.
Божхона қўмитасига юқори хавфли божхона қиймати камайтирилган товарларни аниқлаш мақсадида импорт товар юклари декларацияларини хорижий давлатларнинг экспорт декларациялари билан таққослаш тизимини ишлаб чиқиш топширилди.
Уч ой ичида электрон маълумотлар асосида халқаро почта ва курьерлик юкларини соддалаштирилган божхона назорати ва расмийлаштириш тартибини белгилайдиган ҳукумат қарорининг лойиҳаси ишлаб чиқилади.
Аввалроқ халқаро курьерлик юклари учун 1 кг учун БҲМнинг 2 фоизи (7500 сўм) миқдорида божхона йиғими жорий этилган эди. У барча хорижий маркетплейслар орқали юбориладиган товарлар ва жисмоний шахслар ўртасида юбориладиган жўнатмалар учун амал қилади.
Йилнинг 2018 июль ойида бир қатор товарлар, жумладан, музлатгичлар, кондиционерлар, кир ювиш машиналари, чангютгичлар ва бошқа маиший техника ҳамда компьютер техникасини божсиз олиб кириш учун миқдорий чеклов жорий этилган эди (ойига бир дона). Октябрда бу муддат олти ойга узайтирилган. Ушбу меъёр ва/ёки даврийликдан ортиқ товарлар учун божхона тўловлари ундирилади.
2018 йилнинг февраль ойидан бошлаб автомобиль йўллари (пиёда) орқали олиб кириладиган товарлар учун умумий лимит 300 АҚШ доллари, темир йўл ва дарё йўллари орқали — 1000 доллар, халқаро аэропортлар орқали — 2000 доллар этиб белгиланган эди.
