Ўзбекистонда саноат ўсиши январда секинлашди, бу энергия ресурслари ишлаб чиқаришнинг камайиши билан боғлиқ

2025 йил январь ойида Ўзбекистон корхоналари 55,8 трлн сўмлик саноат маҳсулотлари ишлаб чиқарди. Бу ҳақида Президент ҳузуридаги Статистика агентлиги ҳисоботида айтилган.

Сумма 2024 йилнинг январь ойига нисбатан 11,2 трлн сўмга ўсди. Бироқ саноат ишлаб чиқариш ҳажмининг реал ўсиш суръати 16,4%дан 4,3%гача секинлашди. 2024 йил январь ойи 2023 йилнинг энергия инқирози фонида 9,9%га пасайган саноат ишлаб чиқариш кўрсаткичлари билан солиштирилмоқда. Бунда 2025 йил учун иқтисодий ўсиш ҳисоб-китобларида яширин иқтисодиёт кўрсаткичлари ҳам инобатга олинмоқда.

Саноат ишлаб чиқаришининг физик ҳажми индекси — бу кўрсаткич саноатдаги ҳақиқий маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмининг ўтган йилнинг шу даври (ёки ойи) билан солиштирганда қанчалик ўзгарганини кўрсатади. Бу индекс инфляцияни ҳисобга олмайди, балки айнан маҳсулотнинг физик ҳажмини (неча тонна пўлат, кубометр газ, автомобиль ва ҳоказо) акс эттиради.

3 та ҳудудда саноат ишлаб чиқариш ҳажми камайган — Тошкент (-1,1%), Сирдарё (-1,3%) ва Жиззах (-6,8%) вилоятларида. Энг юқори ўсиш Наманган (+10,8%), Хоразм (+10,7%), Навоий (+10,3%) вилоятларида ҳамда Тошкент шаҳрида (+10,2%) қайд этилди.

Ишлаб чиқариш суръатларининг секинлашиши электр энергияси, газ ва бошқа ёқилғи турларининг камайиши билан боғлиқ.

Кончилик саноати

Кончилик ва карьерларни ўзлаштириш соҳасидаги маҳсулот ҳажми 5,6 трлн сўмни ташкил этди. Ҳажм 2,3% га ўсди.

Ўсиш асосан кўмир қазиб олиш ҳажмининг ортиши ҳисобига таъминланди — 357,8 минг тоннага нисбатан 408,8 минг тонна (+14,3%). Шу билан бирга, нефть ишлаб чиқариш (-8,7%), газ (-3%) ва газ конденсати (-9,6%) қазиб олиш камайди.

Қайта ишлаш саноати

Қайта ишлаш саноати корхоналари томонидан январь ойида 44,1 трлн сўмлик маҳсулот ишлаб чиқарилди, бу умумий саноат ҳажмининг 79,1% ни ташкил этади.

Агар 2024 йил январь ойида ушбу корхоналарда ишлаб чиқаришнинг физик ҳажми 20,6%га ўсган бўлса, 2025 йил ўсиш суръати 5,2% гача секинлашди.

Ушбу соҳада дизель ёқилғиси ишлаб чиқариш 33,8% га камайди (2024 йил январь ойида -0,6%), бензин — 20,5% га (-10,8%), цемент — 10,2% га (2024 йилда 2,3 баробар ўсган), пиво — 22,1% га (+89,8%), табиий вино — 60,1% га (+26,9%), тамаки маҳсулотлари — 15,7% га (+8%), пишлоқ ва творог — 39,9% га (+40,3%), ун — 13,9% га (-41,5%) камайди.

Автомобиллар ишлаб чиқариш 4,4% га қисқариб, 15 654 донадан 14 968 донага тушди (2024 йил январь ойида 2,9 баробар ўсган). Автомобиль двигателлари ишлаб чиқариш 13 915 донан 7 795 донга (-44%), юк машиналари эса 215 донан 152 донга (-29,3%) камайди.

Шу билан бирга, ўсимлик ёғи ишлаб чиқариш 17,6% га ошди (2024 йил январь ойида 2,1 баробар ўсган), пахта ип-калаваси — 22,5% га (+27,1%) кўпайди.

Музлатгич ва совутгичлар ишлаб чиқариш кескин ўсиб, 3,5 баробарга кўпайиб, 20,3 минг донани ташкил этди (2024 йил январь ойида 70,4% га камайган).

Металлургия ва бошқа соҳалар

Металлургия саноатида жисмоний ишлаб чиқариш ҳажми 4,3% га ошиб (ўтган йили 6% бўлган), 14,1 трлн сўмни ташкил этди.

Шу билан бирга, тайёр металл буюмлари ишлаб чиқариш 19% га қисқарди (2024 йил январь ойида 33,7% ўсган), кимёвий маҳсулотлар ишлаб чиқариш эса 1,2% га камайди (+10,9%).

Қурилиш соҳасида ўсиш суръати 24,5% дан 17,9% гача секинлашди, хизмат кўрсатиш соҳасида — 16,8% дан 11,4% га, чакана савдо айланмаси эса 11,1% дан 9,2% га камайди.