Ўзбекистон аҳолиси ҳис қилган (шахсий) инфляция даражаси 2025 йил март ойида февралга нисбатан 0,8 фоиз бандга пасайиб, 14,3% ни ташкил этди. Бу ҳақда Ўзбекистон Марказий банки ўтказган сўров натижаларида қайд этилган.
Регулятор хабарида респондентлардан 2025 йил январь-февраль ойларида қайси товар ва хизматлар энг кўп қимматлашгани ҳақидаги жавоблар келтирилган.
Баҳорнинг биринчи ойида гўшт ва сут маҳсулотлари кескин қимматлашганини қайд этганлар сони анча ошди — 64% (январда — 41%, февралда — 57%).
Иккинчи ўринда газ ва электр энергияси нархларининг ошиши тўғрисидаги жавоблар — 34% (аввал — 39%), ундан кейин бензин ва ёқилғи — 28% (37%).
Аҳоли сабзавот ва мевалар — 27% (32%), ёғ — 25% (22%), дори-дармонлар — 24% (30%), транспорт ва ташиш — 18% (25%), кафе ва ресторан хизматлари — 16% (18%), қурилиш материаллари — 16% (16%), тиббий хизматлар — 14% (18%) нархлари ҳам кескин ошганини таъкидлаган.
Ҳудудлар кесимида энг юқори ҳис қилинган инфляция Тошкент шаҳрида қайд этилди — сўровда қатнашганлар ўртача 16,2% (февралда — 19%) нархлар ўсишини ҳис қилишганини билдиришди. Кейинги ўринларда Фарғона вилояти — 16% (18,2%), Наманган вилояти — 15,8% (15,5%) ва Сирдарё вилояти — 15,6% (13%) қайд этилган.
Аҳоли гуруҳлари орасида энг юқори шахсий инфляцияни илмий ва таълим соҳаси ходимлари — 15,5%, саноат ва қурилиш соҳаси вакиллари — 14,9% қайд этган.
Даромади 15 млн сўмдан юқори бўлган шахслар ҳис қилган инфляция 19,8% дан 19,1% га пасайди. 10−15 млн сўм даромадлилар — 17,2% дан 16,3% гача, 7−10 млн сўм даромадлилар — 16,5% дан 16% гача пасайганини билдиришди.
Даромади бўлмаган шахслар ҳис қилган инфляция даражаси 15,1% ни ташкил этди (аввал 14,1% эди), даромади 2 млн сўмгача бўлганлар эса 13% (14,4%) деб жавоб беришди.
Эслатиб ўтамиз, Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, март ойида энг катта нарх ошиши қуйидаги озиқ-овқат маҳсулотларида кузатилган: говурма гўшти — 8,3−8,8% (йиллик — 18,5%), қўй гўшти — 9,1% (йиллик — 19,4%).
Расмий эълон қилинадиган инфляция даражаси истеъмол нархлари индекси саватчасидаги барча товар ва хизматлар нархи ўзгаришини акс эттиради. Бу саватча кўплаб хонадонлар эҳтиёжидан келиб чиққан ҳолда шакллантирилади.
Шахсий (ҳис қилинган) инфляция эса инсон ёки оиланинг кундалик ҳаётида истеъмол қилинадиган товар ва хизматлар нархидаги ўзгаришларга асосланади. Агар инсон доимий равишда харид қиладиган товар нархи ошса, бу камдан-кам харид қилинадиган товар нархи ошишига қараганда кўпроқ инфляция ҳиссини уйғотади. Шу сабабли, шахсий инфляция маълум маънода истеъмолчилар кайфияти ва кутилмалари акс этган эмоционал барометр ҳисобланади. Бу иқтисодиётга ишонч даражасини тушириши ва сарфлаш ўрнига кўпроқ тежашга мойилликни ошириши мумкин.
