Гукеш — шахмат тарихидаги энг ёш жаҳон чемпиони!
2024 йил 12 декабрь куни Сингапурда ўтган йилнинг энг муҳим шахмат учрашуви якунланди. Натижага кўра, Ҳиндистон вакили Доммаражу Гукеш Хитой гроссмейстери Дин Лижэнь устидан ғалаба қозониб, янги жаҳон чемпионига айланди. У шахмат тарихидаги 18-чемпион бўлиб, ҳиндистонлик иккинчи жаҳон чемпиони сифатида тарихга кирди. Бунгача бу шараф фақат афсонавий Вишванатан Анандга (2007–2013 йиллар) насиб этган эди.
Гукешнинг ғалабаси қандай қўлга киритилди?
14 партиядан иборат бўлган матчда Гукеш кучли ўйин намойиш этиб, умумий ҳисобда 7,5:6,5 натижаси билан ғолиб бўлди. Шу тариқа, у тай-брейк босқичига эҳтиёж қолдирмади. Ушбу ғалаба билан Гукеш шахмат тарихидаги энг ёш жаҳон чемпионига айланди. У 1985 йили 22 ёшида чемпионликни қўлга киритган 13-жаҳон чемпиони Гарри Каспаровнинг рекордини янгилади.
Нега 18-чемпион?
FIDE томонидан ташкил этилган 1999, 2002, 2004 ва 2005 йиллардаги нокаут турнирларида Александр Халифман, Руслан Пономарёв, Рустам Қосимжонов ва Веселин Топалов каби ўйинчилар жаҳон чемпиони деб эълон қилинган эди. Бироқ халқаро шахмат федерацияси охирги вақтларда ушбу даврни расман эътибордан четда қолдириб, Дин Лижэньни 17-жаҳон чемпиони, Гукешни эса 18-жаҳон чемпиони сифатида тан олмоқда. Бунга сабаб сифатида нокаут-турнирлар форматида дунёнинг энг кучли ўйинчилари иштирок этмаганлиги ва ушбу мусобақаларда тасодифийликнинг юқори бўлганлиги айтилади.
