Ўзбекистонда термитлар ёки бошқа ҳашаротлар сабабли зарарланган уйларда яшовчилар давлат томонидан янги турар жой билан таъминланади. Бунда “Ягона интерактив давлат хизматлари портали” (my.gov.uz) орқали уйларни баҳолаш ва яшашга яроқсиз деб топиш хизмати жорий этилди.
2024 йил 4 ноябрдаги Вазирлар Маҳкамасининг қарорига кўра, термитлар ва бошқа ҳашаротлар сабабли зарарланган уйларни яшашга яроқсиз деб топишнинг ҳуқуқий асослари белгилаб берилди. Ушбу хизмат 2025 йил 1 январдан ишга туширилиши режалаштирилган бўлса-да, my.gov.uz портали 3 декабрдан бу хизматни ишга туширди.
Портал орқали уйнинг ҳолатини баҳолаш ва комиссия хулосасини олиш мумкин. Хизмат барчага бепул тақдим этилади, ҳатто уй эгаси бўлмаган фуқаролар ҳам мурожаат қилишлари мумкин.
Хизматдан фойдаланиш учун талаблар:
- Уй жойлашган шаҳар ва туманни кўрсатиш;
- Кадастр рақами ва телефон маълумотлари;
- Илгари ушбу масала бўйича мурожаат қилинган ёки қилинмаганлиги ҳақида жавоб бериш.
Комиссия етти иш куни ичида уй ҳолатини баҳолаб, унинг яшашга яроқли ёки яроқсиз эканлиги бўйича хулоса беради. Ушбу хулоса QR-код билан тақдим этилади ва агар уй яшашга яроқсиз деб топилса, янги уй билан таъминлаш учун асос бўлиб хизмат қилади.
Хизмат кўрсатмаслик учун асослар:
- Анкетада нотўғри маълумотлар кўрсатилиши;
- Комиссияга уйни текширишга рухсат бермаслик;
- Уйнинг техник ҳолати яшашга яроқли бўлса;
- Ҳашаротлар сабабли зарар етмаганлиги.
Қўшимча чора-тадбирлар:
- Вилоят хокимликлари ва Қорақалпоғистон Мувофиқлаштирувчи Кенгаши уйни яшашга яроқсиз деб топиш ҳақида қарор қабул қилади.
- Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва турар жой-коммунал хизматлари вазирлигига техник талабларни ишлаб чиқиш вазифаси юклатилди.
Термитлар асосан целлюлоза моддасига бой материаллар билан озиқланиб, иншоотларга катта зарар етказади. Ўзбекистонда улар икки турда учрайди: Anacanthothermes termestanicus Jacobs ва Anacanthothermes angerianus Jacobs, ва улар мамлакатнинг деярли барча ҳудудларида тарқалган.
2022 йилда термитлар сабабли 19 минг уй зарарлангани қайд этилган. Ҳукумат глобал иқлим ўзгариши ва инсон омилларидан келиб чиқадиган хавфларни камайтириш мақсадида янги чоралар кўрмоқда.
Энди ҳар бир фуқаро my.gov.uz орқали уйининг ҳолатини баҳолатиши ва керак бўлса, давлат ёрдамини олиши мумкин.
