Швейцариянинг Gunvor савдо компанияси АҚШ Молия вазирлиги баёнотидан сўнг Россиянинг «Лукойл» нефть компаниясининг халқаро активларини сотиб олиш бўйича таклифини қайтариб олди.
«Президент Дональд Трамп уруш зудлик билан тугатилиши кераклигини аниқ айтди. Владимир Путин бемаъни қотилликларни давом эттирар экан, Кремль қўғирчоғи — Gunvor — ҳеч қачон ишлаш ва фойда олиш учун лицензия олмайди», — дейилади АҚШ Молия вазирлигининг Х даги расмий аккаунтида эълон қилинган хабарда.
Бунга жавобан Gunvor Америка идорасининг баёнотини «тубдан нотўғри ва ёлғон» деб атади.
«Gunvor компанияси ўз мулкчилик тузилмаси ва бизнеси масалаларида доимо очиқ ва шаффоф фаолият юритган ва 10 йилдан ортиқ вақт давомида Россиядан фаол равишда узоқлашмоқда: санкцияларга мувофиқ савдони тўхтатди, Россия активларини сотди ва Украинадаги урушни ошкора қоралади», — дейилади хабарда.
«Биз бу тушунмовчиликни бартараф этиш ва аниқлик киритиш имкониятини мамнуният билан қабул қиламиз. Шу билан бирга, Gunvor „Лукойл“нинг халқаро активларини сотиб олиш бўйича ўз таклифини қайтариб олмоқда», — дея баёнот берилди компанияда.
Аввалроқ «Лукойл» АҚШ Россия энергетика компаниясига қарши янги санкцияларни эълон қилганидан сўнг, Gunvor’нинг ўзининг халқаро бизнесини сотиб олиш бўйича таклифини қабул қилганини маълум қилган эди. Битим 2025 йил 21 ноябрда «Лукойл» расман санкциялар рўйхатига киритилишидан олдин АҚШ Молия вазирлиги томонидан тасдиқланиши керак эди.
Европадаги «Лукойл» активларига Болгария ва Руминиядаги 2 та нефтни қайта ишлаш заводи, Нидерландиядаги ёнилғи терминалидаги 45% улуш, шунингдек, 2000 га яқин ёнилғи қуйиш шохобчаси киради. Компания Қозоғистон, Ўзбекистон, Озарбайжон, Ироқ, Камерун, Нигерия, Гана ва бошқа мамлакатларда ҳам фаолият юритади.
Gunvor — 2000 йилда ташкил этилган ва Швейцарияда жойлашган, дунёдаги энг йирик энергетика трейдерларидан бири. Унинг яратилишида Россия Президенти Владимир Путинга энг яқин бизнесменлардан бири ҳисобланадиган (Forbes рейтингида 6-ўрин, бойлиги — 23,2 миллиард доллар) россиялик тадбиркор Геннадий Тимченко иштирок этган. 2014 йил март ойида Тимченко санкциялар киритилиши таҳдиди фонида Gunvor’даги ўзига тегишли 44% акциясини ўз ҳамкори Торбьерн Торнквистга сотган. Журналистлар аниқлашича, Торнквист россиялик аёлга уйланган ва мунтазам равишда Россияга ташриф буюради.
«Лукойл» Ўзбекистоннинг ёнилғи-энергетика соҳасидаги энг йирик хорижий инвесторлардан бири. Компаниянинг 2024 йилдаги умумий инвестиция ҳажми 10 миллиард доллардан ошган. «Лукойл»нинг мамлакатдаги энг йирик лойиҳаси умумий инвестицияси 3,5 миллиард доллар бўлган, йилига 8,1 миллиард куб метр газ қазиб олиш қувватига эга Қандим газни қайта ишлаш мажмуасидир.
Қўшма лойиҳаларда «Лукойл»нинг давлат шериги бўлган «Ўзбекнефтгаз» компанияси раиси Баҳодир Сидиқов аввалроқ томонлар Америка санкцияларининг мумкин бўлган таъсирини муҳокама қилаётганини маълум қилган эди.
Россия компанияси активларини Ўзбекистон ҳукумати томонидан сотиб олиш кўриб чиқилмоқдами, деган саволга у бир ой ичида активларни сотиб олиш бўйича келишиш «реал эмас»лигини айтган.
АҚШнинг «Лукойл» ва «Роснефть»га қарши санкцияларига изоҳ бераркан, Марказий банк раиси Тимур Ишметов Ўзбекистонга мумкин бўлган таъсирни истисно қилмади, аммо узоқ муддатли шартномалар ва дипломатик механизмлар эҳтимолий оқибатларни камайтириш имконини беришини билдирди. Унинг сўзларига кўра, мамлакат санкция режимига риоя қилиш бўйича қатъий позицияга эга.
