Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги директори Абдулла Азизов бир қатор импорт дори воситаларига 2%лик божхона божи жорий этилишини изоҳлади.
2025 йил 1 апрелдан бошлаб Ўзбекистонда қарийб 1500 номдаги дори воситалари учун 2%лик божхона божи жорий этилди. Бу ставка бир қатор дориларга, жумладан, тайёр шаклдаги антибиотикларга (масалан, амоксициллин, азитромицин, цефтриаксон), оғриқ қолдирувчи ва яллиғланишга қарши воситаларга (ибупрофен, парацетамол, диклофенак), вирусларга қарши воситаларга (осельтамивир, ремдесивир) ва бошқа кўплаб дориларга нисбатан қўлланилади.
Аввалроқ Фармагентлик буни ички бозорни ҳимоя қилиш билан изоҳлаган эди. Муассаса раҳбари бож эски йиғим ўрнига жорий этилганини аниқлаштирди.
«Илгари бизда рўйхатдан ўтиш йиғими мавжуд эди – у 1,2% ни ташкил этарди. Биз Жаҳон савдо ташкилотига кираётганимиз сабабли бу йиғим бекор қилинди, чунки бошқа мамлакатларда бундай амалиёт йўқ. Бунинг ўрнига божхона йиғими жорий этилди», — дея тушунтирди Азизов.
Унинг сўзларига кўра, божхона божлари бошқа мамлакатларда ҳам мавжуд. Масалан, Ҳиндистонда, АҚШда – 10 фоизгача. Қўшни мамлакатларда турли ставкалар ўрнатилган: Афғонистонда – 2-2,5%, Қозоғистонда – 7-8% гача.
Азизов бу қарор, шунингдек, «маҳаллий ишлаб чиқарувчиларга кичик ёрдам яратади» дея таъкидлади. «Агар сиз божхона божини жорий этсангиз, Жаҳон савдо ташкилотига киришда эътирозлар юзага келмайди, чунки бу бошқа мамлакатларда ҳам нормал амалиётдир», — дея изоҳлади у.
«Шу сабабли, илгари 1,2% бўлган нарса энди 2% билан алмаштирилди – ва бу дори-дармон нархларининг кескин ошишига олиб келмайди. Ҳеч қандай қимматлашиш кузатилмаяпти. Чунки биз референт нархларни ўзгартирмадик, биронта дори бўйича референт нарх ошмади. Аксинча, ҳозирда референт нархларни пасайтириш жараёни кетмоқда», — дея қайд этди агентлик раҳбари.
«Ҳозирги вақтда бизда 8000 га яқин дори воситалари – рецепт бўйича бериладиган дори воситалари мавжуд. Бу дориларнинг барчаси ҳозирда текширувдан ўтмоқда ва биз нархларни тўғри белгилашимиз керак», — дея таъкидлади Азизов.
Фармагентлик раҳбари Ўзбекистонда дори-дармон нархларининг юқорилиги, фармацевтика ишлаб чиқаришларининг йўлга қўйилиши ва мамлакатнинг рецептсиз бериладиган дорилар устидан назоратдан воз кечиши сабаблари ҳақида ҳам фикр билдирди.
