Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенати 2025 йил 26 июнь куни бўлиб ўтган ялпи мажлисда алимент ундириш масаласи бўйича Вазирлар Маҳкамасига парламент сўрови юбориш тўғрисида қарор қабул қилди, дея хабар бермоқда парламент юқори палатаси матбуот хизмати.
Ўзбекистонда алимент тўлашдан бўйин товлаганлик учун маъмурий ва жиноий жавобгарлик мавжуд бўлиб, қарздорларнинг мамлакатдан чиқиши вақтинча чекланиши мумкин.
2023 йилда моддий таъминотдан бўйин товлаганлик учун 5697 нафар шахс маъмурий жавобгарликка тортилган. 2024 йилда бу кўрсаткич 35% га ўсиб, 8833 нафар шахс моддий таъминотдан бўйин товлаганлик учун маъмурий жавобгарликка тортилган. 2024 йилнинг ўзида жиноят ишлари бўйича судлар томонидан 1109 та айблов ҳукми чиқарилган.
Мажбурий ижро бюроси (МИБ) томонидан 50 миллиард сўм ажратилган алимент тўлаш жамғармаси ташкил этилган. Бу маблағлар қарздорлардан 3 ой давомида ундирилмаган алиментларни тўлашга сарфланади. Тўланган маблағларни МИБ алимент бўйича қарздорлардан ундириши лозим.
2024 йил давомида Мажбурий ижро бюроси 2,1 триллион сўм алимент ундирган, шу жумладан 46,3 миллиард сўм аванс тўловлари.
2025 йил январь ҳолатига кўра, Алимент тўлаш жамғармасидан 1723 нафар ундирувчига 40,6 миллиард сўм берилган. 2024 йили 25 мингдан ортиқ ишсиз қарздор ишга жойлаштирилган.
Шу билан бирга, сенаторлар алимент ундириш ва тўлашда муаммолар ва камчиликлар борлигини таъкидладилар.
Хусусан, улар болалар нафақасини халқаро ундириш тўғрисидаги Гаага конвенциясига қўшилиш, Алимент тўлаш жамғармасини шакллантириш манбаларини кенгайтириш ҳамда алимент мажбуриятларини ижро этиш ва назорат қилиш тизимини иқтисодиёт ва молия вазирлиги ғазначилигининг электрон тизими билан интеграция қилиш бўйича вазифаларни амалга оширишни кечиктирганликни танқид қилдилар.
Бундан ташқари, Алимент тўлаш жамғармасига ундирувчиларга тўланган маблағларнинг атиги 2 фоизи, яъни 849,2 миллион сўм қайтарилган.
Мажлисда вояга етмаган шахс номига банк ҳисобварағи очиш қоидалари ҳали белгиланмагани ва шу сабабли алиментлар ҳали ҳам бошқа ҳисобварақларга ўтказилаётгани қайд этилди. Шу билан бирга, оила кодексининг 107-моддасига кўра, агар бола суд қарори билан ота-онасидан олиниб, болалар тарбия муассасасига жойлаштирилса, ҳар бир ота-онадан алимент ундирилади. Бу маблағлар бола номига очилган банк ҳисобварағида жамланиши ва у вояга етганда унга тўланиши керак.
