2025 йил 27 декабрда Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев давлатга қарашли бир нечта банкларнинг хусусийлаштирилиш муддатини узайтиришга қаратилган фармонни имзолади.
Хусусан, “Асакабанк”, “Ўзсаноатқурилишбанк” (SQB) ва “Алоқабанк” давлат улушларининг сотилиши 2025 йилга қолдирилди. Бу ўзгартиришлар президентнинг 2020–2025 йилларга мўлжалланган банк тизимини ислоҳ қилиш стратегиясига оид фармонига (ПФ-5992, 2020 йил 13 май) киритилди.
Илгари, “Ўзсаноатқурилишбанк”нинг (Ўзбекистонда иккинчи йирик банк) давлат улушини 2022 йил охирига қадар сотиш режалаштирилган эди. Кейинчалик бу муддат 2023 йил охирига, сўнгра 2024 йил охиригача узайтирилди. Бироқ 2024 йил охирига қадар давлат улушини 50% дан кам даражагача камайтириш режаси қўйилганди, лекин бу ҳам амалга оширилмади.
Айни пайтда “Ўзсаноатқурилишбанк”нинг асосий акционери Ўзбекистон тикланиш ва тараққиёт жамғармаси (82.19%) ҳисобланади. Қолган улушлар Иқтисодиёт ва молия вазирлиги (13.48%), “Ўзтрансгаз” (1.21%) ва бошқа акциядорларга (2.26%) тегишли.
“Асакабанк” хусусийлаштирилиши аввал 2023 йил охирига режалаштирилган эди, энди эса 2025 йилга қолдирилди. 2024 йил май ойида Президент Шавкат Мирзиёев Европа тикланиш ва тараққиёт банки билан банкни хусусийлаштириш бўйича келишув имзоланганини таъкидлади.
“Асакабанк”нинг улушлари қуйидагича тақсимланган: Ўзбекистон тикланиш ва тараққиёт жамғармаси – 88.22%, Иқтисодиёт ва молия вазирлиги – 10.85%, Бухоро нефть қайта ишлаш заводи (НҚИЗ) – 0.73%, “Ўзавтосаноат” – 0.1%, “Ўзагросугурта” – 0.08% ва “Ўзбекинвест” – 0.02%.
“Алоқабанк” IPO орқали оммага тақдим этилиши 2025 йил 1 январга қадар ўтиши режалаштирилганди. Илгари бу жараён 2023 йилнинг июлига белгиланган эди. Банкнинг акциядорлари орасида Тикланиш ва тараққиёт жамғармаси (61.8%), “Ўзбектелеком” (22.03%), АКТ ривожлантириш жамғармаси (6.3%), Иқтисодиёт ва молия вазирлиги (4.32%), давлат унитар корхонаси (ДУК) “Электромагнит мувофиқлик маркази” (2.11%) ва бошқалар (3.44%).
Шавкат Мирзиёев айрим йирик банкларни трансформация қилиш ва хусусийлаштириш жараёнлари Халқаро молия корпорацияси ва Осиё тараққиёт банки билан ҳамкорликда олиб борилаётганини таъкидлаган.
