2024 йил якунига кўра, Ўзбекистонга электр ва гибрид автомобиллар импорти илк бор бензинли машиналарни ортда қолдирди.
Ўтган йили Ўзбекистонга умумий қиймати 1.9 миллиард доллар бўлган 80.235 дона енгил автомобиллар олиб келинган. 2023 йилга нисбатан импорт миқдорий жиҳатдан 7% га (5710 дона), қиймат жиҳатдан эса 33.1% га ($632.6 миллион) камайган.
Шулардан 32.928 тасини бензинли автомобиллар ташкил этган бўлиб, уларнинг импорти 36.3% га (51.699 тадан 32.928 тага) камайган. Қиймат жиҳатидан бензинли машиналар импорти 1.18 миллиард доллардан 707.2 миллион долларгача, яъни 40% га қисқарган. “Одатий” автомобилларнинг умумий импортдаги улуши 64.4% дан 44.2% га тушган.
Шу билан бирга, экологик транспорт импорти ўсган. Хусусан, бензин-электр ҳаракатлантиргичга эга гибрид автомобиллар импорти 42% га ошган — 12.300 тадан 17.480 тага. Қиймат жиҳатидан ўсиш 17% ни ташкил этган ва 339.3 миллион долларга етган. Умумий импортдаги улуши эса 15.3% дан 23.4% га кўтарилган.
Электромобиллар етказиб бериш 1.5 бараварга ошган — 16.084 тадан 24.095 тага. Қиймат жиҳатидан уларнинг импорти 48.2% га камайиб, 224.8 миллион долларга тушган. Электромобилларнинг умумий импортдаги улуши 20% дан 32.3% га ошган.
Импорт қилинаётган электромобилларнинг ўртача нархи уч бараварга яқин тушган — 26.972 доллардан 9.330 долларгача (ҚҚС ва божхона йиғимларисиз нарх). Гибридларнинг ўртача нархи 23.570 доллардан 19.410 долларгача (-17.6%), бензинли машиналарники эса 22.858 доллардан 21.476 долларгача (-6%) камайган.
Шундай қилиб, гибрид ва электромобилларнинг улуши 55.8% ни ташкил этиб, бензинли машиналарникидан (44.2%) юқори бўлган. Абсолют кўринишда 33.564 дона гибрид ва электромобиллар, 32.928 дона бензинли автомобиль.
Электромобиллар импорти акцизлар ва божхона тўловларидан, шунингдек, автоулов йиғимларидан озод қилинган. Электр ёки гибрид автомобилларда йўловчи ташувчи таксистлар 2030 йилгача лицензия учун йиғимдан озод қилинган. 2023 йил бошидан тадбиркорларга заряд станциялари ўрнатиш учун ҳам имтиёзлар берилган.
Шунингдек, электромобиллар ва гибрид автоуловларни рўйхатдан ўтказиш (1.5 БҲМ ёки 562.5 минг сўм) бензинли машиналарникига (6.84 БҲМ ёки 2.565 миллион сўм) нисбатан арзонроқ.
Газ қуйиш шохобчаларидаги муаммолар ва ёқилғи нархининг қимматлиги ҳам ҳайдовчиларни электромобилларга ўтишга ундамоқда.