Американинг Exxon Mobil нефть-газ гиганти Россиянинг санкциялар остидаги «Лукойл» нефть компаниясининг халқаро активларининг бир қисмини сотиб олиш вариантларини кўриб чиқишда рақобатчиси Chevron Corp’га қўшилди. Бу ҳақда Reuters ва Bloomberg вазиятдан хабардор манбаларга таяниб хабар берди.
Exxon «Лукойл»нинг Қозоғистондаги активларини сотиб олиш вариантларини ўрганмоқда, у ерда Америка ва Россия компанияларининг Қарачағаноқ ва Тенгиз конларида улушлари бор. Ушбу активлар бўйича яна бир ҳамкор бўлган Chevron ҳам уларни сотиб олиш имкониятини кўриб чиқмоқда.
Exxon Mobil ва Chevron, шунингдек, Россия компаниясининг энг қимматли активларидан бири бўлган Ироқдаги «Ғарбий Қурна — 2» конидаги «Лукойл» улушини сотиб олиш имкониятини ўрганмоқда.
Активларни сотиб олишдан манфаатдор компаниялар орасида Bloomberg яна Abu Dhabi National Oil Company (ADNOC) номини келтиради, у компаниянинг қатор активларига, жумладан, Ўзбекистондаги газ конларига қизиқиш билдирмоқда.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистон ҳукумати 2004 йилда Россия компанияси билан Бухоро вилоятидаги «Қандим-Хаузак-Шади» (муддати 35 йил, 2014 йилда яна 7 йилга — 2046 йилгача узайтирилган) ва Қашқадарёдаги «Жануби-Ғарбий Ҳисор» (2007 йилда кучга кирган ва 36 йилга, 2043 йилгача мўлжалланган) лойиҳалари бўйича маҳсулот тақсимоти тўғрисидаги битимни (МТБ) имзолаган эди. «Лукойл»нинг мамлакатдаги энг йирик лойиҳаси умумий инвестицияси 3,5 млрд доллар бўлган, йилига 8,1 млрд куб метр газ қувватига эга Қандим газ қайта ишлаш мажмуаси ҳисобланади.
Шу билан бирга, «Лукойл» 2025 йил 13 декабрда АҚШ санкциялари кучга киришидан олдин ўзининг халқаро активларини бир пакетда сотишни кўриб чиқмоқда.
Bloomberg маълумотларига кўра, «Лукойл»нинг позициясига АҚШ президенти Дональд Трамп маъмуриятининг позицияси ҳам таъсир қилмоқда, у Россия компаниясининг глобал активларини Америка корпорациясига ўтишини афзал кўради. Бу потенциал харидорлар доирасини чеклаши мумкин.
Агентликнинг таъкидлашича, вазият икки босқичли битим эҳтимолини оширади: барча хорижий активлар аввал бир компания, масалан, молиявий тузилма томонидан сотиб олиниши мумкин, сўнгра уларни бозорнинг бошқа иштирокчиларига қайта сотади.
2025 йил 22 октябрь куни АҚШ «Роснефть» ва «Лукойл»га қарши санкциялар эълон қилди. Кўп ўтмай, «Лукойл» ўзининг хорижий активларини сотиш ниятида эканини билдирди. Бир неча кундан кейин Gunvor нефть трейдери компаниянинг хорижий бизнесини сотиб олишни таклиф қилди, аммо АҚШ Молия вазирлиги Gunvor’нинг Россия билан аввалги алоқалари туфайли келишувни маъқулламади.
Financial Times 2025 йил 15 ноябрь куни битимни тасдиқлашдан бош тортиш тўғрисидаги қарор АҚШ Молия вазирлигида энг юқори даражада қабул қилинганини ёзган эди. «Лукойл» 2023 йилда ҳам хорижий активларни сотишга ҳаракат қилганини, аммо буни чегирма билан қилишдан бош тортгани ҳақида хабар берилган.
Экспертларнинг фикрича, ҳозирги вазият активларни мажбурий, шошилинч сотишга ўхшайди.
