Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев 2025 йил 13 ноябрь куни темир йўл соҳасини ривожлантиришнинг жорий натижалари ва яқин йилларга мўлжалланган режалар ҳақидаги маълумотлар билан танишди.
Давлат раҳбари матбуот хизмати маълумотларига кўра, темир йўл тизимидаги ўзгаришлар аллақачон ўз самарасини бермоқда: соҳа 2024 йилни биринчи марта соф фойда (46,6 млрд сўм) билан якунлади, 2025 йилнинг тўққиз ойида эса бу кўрсаткич 857,4 млрд сўмга (71,6 млн доллар) етди. Таққослаш учун: 2023 йилда зарар 2,23 трлн сўмни ташкил этган эди. Транзит ва йўловчи ташиш, экспорт ва инвестициялар ҳажми ўсмоқда.
Шу билан бирга, давлат раҳбари эришилган натижалар билан чекланиб қолмаслик кераклигини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, аҳоли ва иқтисодиётнинг ўсишини ҳисобга олган ҳолда темир йўл транспорти хизматларининг сифати ва ҳажмини ошириш, шунингдек, харажатларни қисқартиришни давом эттириш зарур.
Тақдим этилган маълумотларга кўра, ташишларни ҳисобга олишдан тортиб, оқимларни бошқариш ва йўқотишларни аниқлашгача бўлган барча босқичларда сунъий интеллектга асосланган назорат тизимларини жорий этиш хизматлар таннархини 20% гача пасайтириш имконини беради.
2026−2030 йилларга келиб, йўловчи ва юк ташиш ҳажмларини камида икки баравар ошириш режалаштирилган. Бунинг учун 151 км янги йўлларни қуриш, 182 км амалдаги линияларни электрлаштириш, 27 та станцияни модернизация қилиш ва 1000 км темир йўлларни янгилаш кўзда тутилган.
Қуйидаги йўналишларда янги электрлаштирилган линиялар қурилиши режалаштирилган:
- Нурафшон — Пскент — Бўка — Бекобод — Боёвут — Янгиер (112 км йўл Тошкент вилоятининг бешта туманини қамраб олади),
- Хаваст — Даштабод.
Шунингдек, қуйидаги участкаларни электрлаштириш белгиланган:
- Қумқўрғон — Қудуқли,
- Самарқанд — Ургут,
- Байтқўрғон — Паркент.
Қуйидаги йўналишларнинг ўтказиш қобилиятини ошириш бўйича топшириқ берилди:
- Тошкент — Самарқанд,
- Тўқимачи — Ангрен,
- Ангрен — Поп.
Шаҳар атрофидаги қатновни яхшилаш учун амалдаги 40 та йўналишга қўшимча равишда 15 та янги йўналиш очиш таклиф қилинмоқда. Улар орасида:
- «Тошкент — Нурафшон — Оҳангарон — Ангрен»,
- «Навоий — Зарафшон — Учқудуқ»,
- «Когон — Наманган — Андижон — Марғилон»,
- «Термиз — Қумқўрғон — Бойсун — Дарбанд»,
- «Нукус — Шовот — Урганч — Хива»,
- «Жиззах — Дўстлик — Айдар-Арнасой»,
- «Қарши — Шаҳрисабз».
Юқори тезликдаги поездлар тармоғини кенгайтириш ҳам муҳокама қилинди. Президент «Навоий — Бухоро» 102 километрлик линиясини фойдаланишга топширишни тезлаштиришни топширди, унинг ишга туширилиши юк ва йўловчи ташиш вақти ва харажатларини сезиларли даражада қисқартириш имконини беради.
2024 йилдан бошлаб Ўзбекистонда юқори тезликдаги ва тезюрар йўловчи поездларига чипталар нархларини давлат томонидан тартибга солиш бекор қилинди. Тарифлар «бозор тамойиллари асосида» шакллантирилади.
2023 йил охирида «Ўзбекистон темир йўллари» компанияси инфратузилма, юк вагонлари ва логистика, йўловчи ташиш (юқори тезликдаги поездлар учун алоҳида) ва станцияларни бошқариш бўйича олтита алоҳида компания ташкил этиш билан холдингга айлантирилди.
