Ўзбекистон Президенти ҳузуридаги Стратегик ислоҳотлар агентлиги Стратегик ривожланиш ва ислоҳотлар агентлиги этиб қайта ташкил этилди. Бу Президентнинг 2025 йил 30 октябрдаги фармонида назарда тутилган.
Мазкур идора стратегик режалаштириш ва ривожлантириш тизимини ташкил этишни тартибга солувчи, уни самарали жорий этишга қаратилган аниқ механизмларни ишлаб чиқувчи, шунингдек, стратегик режалаштириш ҳужжатлари лойиҳаларини тайёрловчи ваколатли давлат органи ҳисобланади.
Агентликка қўшимча вазифалар юклатилди:
- тармоқлар ва ҳудудлар ривожланиши, шунингдек, халқаро ҳамкорлик самарадорлиги тўғрисидаги маълумотларни тўплаш ва тизимли таҳлил қилишга қаратилган таклиф ва ташаббусларни ишлаб чиқиш;
- стратегик ҳужжатлар лойиҳаларини ва услубий тавсияларни тайёрлашда вазирлик ва идораларга услубий ёрдам кўрсатиш;
- халқаро тажриба ва давлат сиёсатининг устувор йўналишларини ҳисобга олган ҳолда стратегик режалаштириш тизимини такомиллаштириш;
- стратегик ҳужжатларни ишлаб чиқиш, амалга ошириш ва мониторинги бўйича вазирликлар, ҳокимликлар ва Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши ишларини мувофиқлаштириш;
- стратегик дастурлар ижроси тўғрисида тақдим этилган ҳисоботларни текшириш ва таҳлил қилиш;
- стратегик режалаштириш ҳужжатларида назарда тутилган мақсадларга эришиш мониторингини олиб бориш.
Ҳужжат билан 2025 йил 1 ноябрдан бошлаб «мақсад — ҳаракат — натижа» занжири асосида стратегик аҳамиятга молик ҳужжатларни ишлаб чиқиш, амалга ошириш, мониторинг қилиш ва баҳолашни ўз ичига олган стратегик режалаштириш ва ривожлантириш тизими жорий этилмоқда.
Стратегик режалаштириш ҳужжатлари
Стратегик режалаштириш ҳужжатларининг иерархияси белгиланди. Биринчи даражали ҳужжатлар — 7 йилдан ортиқ муддатга Концепциялар шаклида қабул қилинади. Улар мамлакатнинг, унинг минтақаларининг ижтимоий-иқтисодий, ижтимоий-сиёсий ривожланишида давлат сиёсатини шакллантириш ва амалга ошириш билан боғлиқ устувор йўналишларни, шунингдек, бошқарувнинг концептуал ёндашувларини белгилайди. Концепциялар, қоида тариқасида, қонунлар билан тасдиқланади ва Стратегияларни ишлаб чиқиш учун асос бўлиб хизмат қилади.
Иккинчи даража — Стратегиялар. Ушбу ҳужжатлар мамлакат, тармоқлар ва ҳудудлар миқёсида аниқ мақсад ва кўрсаткичларга эришишга қаратилган. Улар 4 йилдан 7 йилгача муддатга ишлаб чиқилади ва Президент ҳужжатлари билан тасдиқланади.
Учинчи даража — Дастурлар («йўл хариталари», тадбирлар режалари). Улар Стратегияларни амалга ошириш бўйича батафсил чора-тадбирларни ўз ичига олади, 1 йилдан 3 йилгача муддатга Президент ёки Вазирлар Маҳкамаси қарорлари билан қабул қилинади.
Стратегик режалаштириш ва ривожлантириш тизимининг асосий вазифаларидан:
- стратегик ҳужжатларни ишлаб чиқиш ва баҳолашнинг барқарор механизмини яратиш;
- уларнинг иерархияси ва мувофиқлигини таъминлаш;
- вазирликлар, идоралар ва ҳокимликларнинг функциялари ва жавобгарлигини белгилаш;
- аниқ, шаффоф ва ўлчанадиган кўрсаткичлар бўйича мониторинг ва баҳолашни жорий этиш;
- стратегик режалаштириш соҳасида янги авлод мутахассисларини тайёрлаш.
Вазирликлар, идоралар ва ҳокимликларнинг стратегик режалаштириш бўлинмалари ходимлари йилига камида бир марта Давлат сиёсати ва бошқаруви академиясида ўқитилади.
Мувофиқлаштирувчи кенгаш
Бундан ташқари, Таҳлилий ва тадқиқот тузилмалари фаолиятини ташкил этиш бўйича Мувофиқлаштирувчи кенгаш Стратегик режалаштириш ва ривожлантириш бўйича Мувофиқлаштирувчи кенгаш этиб қайта ташкил этилмоқда. У стратегик режалаштириш ва ривожлантириш соҳасида вазирликлар ва идоралар, ҳокимликлар, шунингдек, давлат таҳлилий марказлари ва илмий-тадқиқот муассасалари фаолиятини мувофиқлаштиради. Унга Президентнинг стратегик ривожланиш бўйича маслаҳатчиси Сардор Умрзоқов раҳбарлик қилади.
Агентлик мувофиқлаштирувчи кенгашнинг ишчи органи ҳисобланади.
Ҳужжат билан мувофиқлаштирувчи кенгашга қуйидаги вазифалар юклатилди:
- ижтимоий-иқтисодий, ижтимоий-сиёсий, технологик, гуманитар, экологик ва бошқа соҳалардаги долзарб муаммолар ва муаммоларни таҳлил қилиш, уларни ҳал қилиш бўйича таклифлар ишлаб чиқиш, шунингдек, мамлакатни стратегик ривожлантириш бўйича ғоя ва ташаббусларни шакллантириш;
- стратегик ташаббусларни «Ўзбекистон — 2030» стратегияси, концепциялар, стратегиялар ва дастурлар («йўл хариталари», тадбирлар режалари)га мослигини таъминлаш нуқтаи назаридан ишлаб чиқиш ва экспертиза ўтказишни мувофиқлаштириш.
Вазирлик ва идораларнинг стратегик режалаштириш бўлинмалари, шунингдек, вилоятлар ва Тошкент шаҳри ҳокимликларининг ахборот-таҳлил гуруҳлари раҳбарларига тегишли идоранинг маслаҳатчиси-раҳбари мақоми берилади.
Бундан ташқари, стратегик ҳужжатларнинг асосий самарадорлик кўрсаткичларини (KPI) режалаштириш, мониторинг қилиш ва таҳлил қилиш учун рақамли платформа (dashboard) яратиш назарда тутилган.
Стратегик ривожланиш ва ислоҳотлар агентлигига икки ой муддатда стратегик режалаштириш тартиби, давлат органларининг ўзаро ҳамкорлиги ва рақамли мониторинг воситаларини жорий этишни белгиловчи Президент ҳужжати лойиҳасини тайёрлаш топширилди.
2026 йилдан бошлаб стратегик ислоҳотлар лойиҳалари рўйхати ҳар йили «Ўзбекистон — 2030» стратегиясини амалга ошириш бўйича давлат дастурига киритилади.
Президент ҳузуридаги Стратегик ислоҳотлар агентлиги 2022 йил сентябрда Стратегик ривожланиш агентлиги негизида ташкил этилган эди.
