Ўзбекистонда фермерлар ва бизнес фаолиятига аралашганлик учун жавобгарликни кучайтириш режалаштирилмоқда

Ўзбекистон Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси 2025 йил 7 октябрь куни фермерлар ва тадбиркорлар фаолиятига аралашганлик учун мансабдор шахсларнинг жавобгарлигини назарда тутувчи қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди, деб хабар берди парламент қуйи палатаси матбуот хизмати.

Депутат Муқаддасхон Аҳмедованинг сўзларига кўра, фермерлардан етиштирилган маҳсулотни сотишдаги қийинчиликлар ҳақида мунтазам равишда мурожаатлар келиб тушади. Қонун лойиҳаси билан хўжалик фаолиятига аралашганлик, жумладан, товар ва хизматларнинг эркин ҳаракатланиши ва сотилишига тўсқинлик қилганлик учун жавобгарлик белгилаш таклиф этилмоқда.

Бунинг учун Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 241-1-моддасига (хусусий мулк ҳуқуқини бузиш) ва Жиноят кодексининг 192-1-моддасига худди шу номдаги қўшимча киритиш режалаштирилган бўлиб, унда маъмурий жазодан кейин такрорий бузилиш ҳолатида жазони кучайтириш назарда тутилади.

Янги нормалар кучга киргандан сўнг, мансабдор шахслар фермерлар ва тадбиркорлар томонидан амалга ошириладиган маҳсулот танлаш, нарх белгилаш ва сотиш фаолиятига аралашганлик учун жавобгарликка тортилади.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ тадбиркорлар ҳокимларнинг оғзаки топшириғи билан вилоятлар чегараларидаги Йўл-патруль хизмати постлари пахта чигитини бир ҳудуддан иккинчисига олиб ўтишни тақиқлагани ҳақида хабар беришган эди. Каттақўрғон ҳокими, сенатор Гавҳар Алимова Қашқадарё вилояти ҳокими Муротжон Азимовдан шикоят қилган, у гўёки пахта чигитини Қашқадарёдан Самарқанд вилоятига олиб чиқишни чеклашни топширган. Унинг сўзларига кўра, вилоят маъмурияти раҳбари унинг хабарларига жавоб бермаган ва у юкни ташиш масаласини ҳал қилишга уриниш учун тўрт кун сарфлашга мажбур бўлган.

Ерни ўтказиш ҳуқуқи

Бундан ташқари, қонун лойиҳаси ижарага олинган ерни ўтказиш ҳуқуқига доир ўзгаришларни назарда тутади. Бугунги кунда амалдаги қонунчилик давлат хизматчиларига тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланишни тақиқлайди. Бу эса фермер хўжалиги бошлиғи давлат хизматига ўтганда ўз ваколатларини яқинларига бера олмаслиги каби ҳуқуқий қарама-қаршиликларга олиб келади.

Таклиф этилаётган ўзгаришларга кўра, хўжалик бошлиғи ишни ижара муддати давомида оила аъзоларидан бирига топшириши мумкин бўлади.

Шунингдек, ҳужжат ижарага олинган ер участкасининг бир қисмини иккиламчи ижарага бериш имкониятини жорий этади, бу эса ишлаб чиқувчилар фикрича, чекланган ресурслар туфайли бутун майдондан мустақил равишда самарали фойдалана олмайдиган фермерларнинг имкониятларини кенгайтиради.

Ҳужжат Сенатга юборилишидан олдин иккинчи ва учинчи ўқишларда кўриб чиқилади.