Ўзбекистон президенти ҳузуридаги Стратегик ислоҳотлар агентлиги бошқа вазирлик ва идоралар билан биргаликда тунги иқтисодиётни ривожлантиришга қаратилган давлат раҳбари қарори лойиҳасини тайёрлади.
Ҳужжатда 2030 йилгача асосий йўналишлар белгилаб берилган ва тунги вақтда хизмат кўрсатиш, бандлик ҳамда туристик фаолликни рағбатлантириш чора-тадбирлари киритилган. Унда Тунги иқтисодиётни ривожлантириш концепцияси лойиҳаси мавжуд, бироқ у эълон қилинган талқинда келтирилмаган.
Лойиҳа қуйидагиларни назарда тутади:
- 24 соатлик кўчалар ва ҳудудлар сонини 320 тагача кенгайтириш;
- 24/7 режимида ишлайдиган кафе ва ресторанлар сонини 8000 тагача, савдо ва хизмат кўрсатиш шохобчаларини 14,2 мингтагача ошириш;
- мобил клиникалар, каршеринг, велошеринг, Wi-Fi зоналарини ишга тушириш, шунингдек, фестиваллар ва концертлар ўтказиш;
- 22:00 дан 3:00 гача 24 соатлик кўчалар ва ҳудудларни аэропорт ва вокзаллар билан боғловчи тунги автобус йўналишларини ташкил этиш.
Бош вазир ўринбосари Жамшид Қўчқоров раҳбарлигидаги Тунги иқтисодиётни ривожлантириш бўйича Республика кенгашига 24 соатлик кўчалар ва ҳудудларни яратиш тўғрисидаги низомни ишлаб чиқиш таклиф қилинмоқда. Ҳужжат бундай ҳудудларни ташкил этишда бажарилиши керак бўлган минимал талаблар ва мезонларни ўз ичига олади.
24 соатлик кўчаларни вилоят ва туман марказларида, аҳолиси 50 мингдан ортиқ бўлган шаҳарларда, шунингдек, тадбиркорлар тунда ишлаш истагини билдирган жойларда яратиш таклиф қилинмоқда. Биринчи босқичда вилоятларнинг 27 та туман ва шаҳарларида, шунингдек, Тошкентнинг барча туманларида 24 соатлик кўчалар ва ҳудудлар рўйхати шакллантирилган.
Лойиҳага кўра, 24 соатлик кўчанинг узунлиги 800 метрдан 2000 метргача бўлиши мумкин. Тадбиркорлар учун улар ностандарт (жума, шанба ва якшанба кунлари — 24 соат) ва узайтирилган иш графиги (9:00 дан 3:00 гача) бўйича ишлашлари учун етарли инфратузилма яратиш режалаштирилган.
Тадбиркорларга енгил конструкцияларни — айвонлар, ўриндиқлар ва бошқа кичик архитектура шаклларини ўрнатиш учун ёндош ер участкаларини электрон онлайн-аукционлар орқали ижарага олишга рухсат бериш таклиф қилинмоқда.
Бундай кўчаларнинг қатнов қисмида транспорт воситаларининг ҳаракатланиш тезлигини 20 км/соатгача чеклаш таклиф қилинмоқда.
Бундан ташқари, тезкор хизматлар (тез ёрдам, ФВВ) учун махсус зоналар яратиш, шунингдек, хавфсизлик учун «ташвиш тугмалари»ни ўрнатиш, Wi-Fi ва банк-молиявий хизматлардан фойдаланишни таъминлаш режалаштирилган.
Аниқ белгиланган автотураргоҳлар, жумладан, кўп қаватли автотураргоҳлар мавжудлиги, шунингдек, ободонлаштириш, санитар тозалаш ва коммунал хизматлар кўрсатиш ишларини ташкил этиш мажбурий қилиб қўйилиши таклиф қилинмоқда.
Галереялар, музейлар, кинотеатрлар, спорт майдончалари, соғломлаштириш марказлари, киберспорт ва фитнес-клубларнинг иш вақтини узайтириш таклиф қилинмоқда.
Лойиҳада 24 соатлик кўчаларда, шунингдек, мавжуд объектларнинг ташқи ва ички қисмларида «Хавфсиз шаҳар» концепциясига интеграциялашган, ёзувларни камида 30 кун сақлаш ва юзни аниқлаш имкониятига эга видеокузатувни жорий этиш назарда тутилган.
Тунги иқтисодиёт менеджери
Тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш учун қуйидагилар кўзда тутилган:
- маҳаллий брендларнинг электрон реестрини шакллантириш;
- ходимларни ўқитиш харажатларини қоплаш;
- янги иш ўринлари яратганда кредитлар бўйича фоиз ставкаларини қисман қоплаш;
- реклама ва ёритиш харажатларини камайтириш.
Сайёҳлик ва гастрономияга ихтисослашган 154 та 24 соатлик савдо ва кўнгилочар кўчаларни ўз ичига олган «драйвер» лойиҳаларга 1 трлн сўм йўналтириш таклиф қилинмоқда.
Тунги иқтисодиёт менежери лавозимини Тошкент, Нукус ва вилоят марказлари ҳокимлари ўринбосарига тенглаштириш таклиф қилинмоқда. Улар объектлар ишини мувофиқлаштиради, мастер-планлар тузади ва тадбирлар ташкил этади.
Бундан ташқари, танлов якунларига кўра, бошқарув ва сервис компанияларига 24 соатлик кўчалар ва зоналарни бириктириш таклиф қилинмоқда. Улар ободонлаштириш ва хизмат кўрсатиш учун жавобгар бўладилар.
Автотураргоҳлар ва велошеринг
Лойиҳада 24 соатлик кўчаларда 755 та автотураргоҳ ташкил этиш ва савдо ҳамда хизмат кўрсатиш шохобчаларида 11,3 мингта иш ўрни яратиш таклиф қилинмоқда. Тунги иқтисодиётни ривожлантириш ҳисобига сайёҳлар оқимининг ошиши, 190 минг нафар маҳаллий аҳоли ва сайёҳларнинг жалб қилиниши кутилмоқда.
Шунингдек, 2025 йил охиригача миллий каршеринг платформасини яратиш ва уни Тошкентнинг сайёҳлар кўп бўладиган 3 та тумани — Миробод, Юнусобод ва Яккасаройда синов тариқасида ишга тушириш режалари ҳақида сўз боради. Давлат-хусусий шериклик шартлари асосида автоматлаштирилган велошерингни ишга тушириш таклиф қилинмоқда.
«Тунги шаҳар» платформаси
Бошқа ташаббуслар орасида 2025 йил 1 октябргача «Тунги шаҳар» электрон платформасини ишга тушириш ҳам бор. Унда тунги вақтда ишловчи жойлар — кафелар, ресторанлар, музейлар, спорт мажмуалари, соғломлаштириш марказлари ва бошқа дам олиш жойлари ҳақида маълумот жойлаштирилиши мумкин.
Платформага тунги жамоат транспорти йўналишлари ва чегирмалар билан махсус таклифларни киритиш режалаштирилган.
Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлигига бошқа идоралар билан биргаликда тадбиркорларнинг тунги бандлигини ҳисобга олган ҳолда меҳнатга ҳақ тўлашнинг мослашувчан ставкаларини жорий этиш топширилиши режалаштирилган.
24 соатлик кўчалар ва зоналар расман аҳоли пунктларининг бош ва мастер-режаларидаги функционал ҳудудлар тоифасига киритилади. Бу маълумотлар жамоатчиликка ҳам эълон қилинади.
Эътиборли томони, ушбу ҳужжат лойиҳасига Фармацевтика институтини шаҳар марказидан Зангиота туманига кўчириш бўйича банд киритилган. Бўшаган жойда меҳмонхона ва 1000 ўринли автотураргоҳ қурилиши режалаштирилган.
