Ўзбекистон Божхона қўмитаси раиси ўринбосари Нодир Мусамуҳамедов «Ўзбекистон 24» телеканалига берган интервьюсида божхона соҳасида аниқланган яширин иқтисодиёт шакллари ва уларни қисқартириш чора-тадбирлари ҳақида сўзлаб берди.
Президент Шавкат Мирзиёев 11 август куни хуфёна иқтисодиётга қарши курашиш тизимини такомиллаштириш бўйича тақдимот билан танишган эди.
Мусамуҳамедовнинг сўзларига кўра, бугунги кунда божхона органлари фаолиятида яширин иқтисодиётнинг 5 шакли намоён бўлмоқда:
- товарларнинг божхона қийматини пасайтириш;
- берилган имтиёзлардан мақсадсиз фойдаланиш;
- валюта маблағларини олиб чиқиш мақсадида имтиёзли товарлар нархини сунъий равишда оширишга уриниш;
- жисмоний шахслар томонидан тижорат юкларини шахсий фойдаланиш учун мўлжалланган товарлар ниқоби остида олиб киришга уриниш;
- товарлар чегара орқали ёки номи ва коди ўзгартирилган ҳолда бошқа турдаги товарлар ниқоби остида олиб кирилганда қонунни тўғридан-тўғри бузиш.
Унинг таъкидлашича, бу йўналишларда қонунбузарликларнинг олдини олиш бўйича ишлар аллақачон олиб борилмоқда.
«Йиғилишда берилган топшириқларга кўра, биринчи қадам товарлар импорти жараёнини соддалаштириш бўлади. Бугунги кунда Ўзбекистон божхона чегараси кесиб ўтилганда транзит декларацияси расмийлаштирилади. Ташқи иқтисодий фаолият постига етиб келгач, товар божхона омбори режимига жойлаштирилади ва фақатгина рухсатнома сертификатлари ва бошқа ҳужжатлар олингандан сўнг эркин муомалага чиқариш учун декларация тақдим этилади. Бу жараён 2-3ч кун давом этади ва 15 миллиондан 25 миллион сўмгача харажат талаб қилади», — деди.
Унинг таъкидлашича, Сингапур ва Европа давлатлари каби ривожланган мамлакатларда товарларни тўғридан-тўғри чегарада эркин муомалага чиқариш йўлга қўйилган.
«Биз ҳам бу йўналишда босқичма-босқич ҳаракат қилмоқдамиз. Ҳурматли президентимизнинг топшириқларига кўра, биринчи навбатда, декларацияларни расмийлаштиришни чегаранинг ўзига кўчириш режалаштирилган. Иккинчи босқичда сертификатлар ва рухсатнома ҳужжатларини берадиган органлар ишини такомиллаштириш бўлади. Ривожланган мамлакатлар тажрибаси ва хавфни бошқариш тизимига асосланган бундай ёндашув савдо жараёнларини соддалаштириш ва товарларни чегарада эркин муомалага чиқаришни таъминлаш имконини беради», — деди Божхона қўмитаси раҳбари ўринбосари.
Мусамуҳамедовнинг қўшимча қилишича, Жаҳон савдо ташкилотига аъзо бўлиш жараёнида божхона тарифлари қайта кўриб чиқилмоқда.
«Бизнинг таҳлилларимиз шуни кўрсатадики, ҳаддан ташқари юқори тарифлар кўпинча товарларни пасайтирилган ставкалар бўйича ёки айланма йўллар орқали олиб киришга уринишни рағбатлантиради. Шу муносабат билан божхона божларини оптималлаштириш бўйича топшириқлар берилган ва иш тегишли вазирлик ва идоралар билан ҳамкорликда олиб борилади», — деди у.
«Президент топшириқларини босқичма-босқич ва тўлиқ бажариш хуфёна иқтисодиётни янада қисқартириш ва бартараф этишда муҳим рол ўйнайди», — дея хулоса қилди Мусамуҳамедов.
