Олий Мажлис Қонунчилик палатаси 2025 йил 24 июнь куни бўлиб ўтган мажлисда валюта бойликлари, қимматбаҳо металлар ва тошлар муомаласи билан боғлиқ қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди. Бу ҳақда парламент қуйи палатаси матбуот хизмати хабар берди.
Ҳужжат қимматбаҳо металлар ва тошларни ноқонуний сотиб олиш ёки ўтказиш учун маъмурий ва жиноий жавобгарликни жорий этишни назарда тутади.
Ўзгартиришларни Жиноят кодексининг 177-моддасига (валюта бойликларини ноқонуний олиш ёки ўтказиш) ва Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 170-моддасига (валютани ноқонуний олиш ёки ўтказиш) киритиш таклиф қилинмоқда.
Шу билан бирга, валюта тушумининг бир қисмини мажбурий сотишдан бўйин товлаганлик учун маъмурий жавобгарликни бекор қилиш режалаштирилган. Ҳозирда бу қоидабузарлик учун мансабдор шахсларга 8 баҳодан 12 баҳогача базавий ҳисоблаш миқдорида (3 млн сўмдан 4,5 млн сўмгача) жарима белгиланган.
Бош прокурор ўринбосари, Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаменти директори Шамсиддин Соҳибназаровнинг хабар беришича, 2020 йилдан буён қимматбаҳо металлар ва тошларнинг ноқонуний айланмаси билан боғлиқ 99 та ҳолат аниқланган, 44 млрд сўмлик олтин, кумуш, олмос ва зумрад олиб қўйилган.
Қонун биринчи ўқишда 126 нафар депутат томонидан қўллаб-қувватланди, қарши овоз бермади. Бир нафар парламентарий бетараф қолди, яна 4 нафари овоз бермади.
2025 йил май ойи охирида бўлиб ўтган йиғилишда президент Шавкат Мирзиёев заргарлик саноатининг норасмий бозори ҳажми 600 млн долларга баҳоланаётганини маълум қилган эди. Агар 2020 йилда хусусий кончилар 40 кг олтин топширган бўлса, 2024 йилда бу кўрсаткич 100 баравар кам бўлган. Асосий сабаблардан бири — заргарлик саноати учун хомашё сотишнинг норасмий айланмасидир. Давлат раҳбари бозорни «оқлаш»ни топширди ва режалаштирилган чора-тадбирларни маълум қилди.
