Ўзбекистон Адлия вазири Акбар Ташкулов 2025 йил 26 майдаги буйруғи билан Нодавлат нотижорат ташкилотлари (ННТ) томонидан режалаштирилган тадбирлар тўғрисида хабардор қилиш тартиби тўғрисидаги низомга ўзгартиришлар киритди.
2018 йил июнь ойида тасдиқланган ҳужжатга 2025 йил 30 августдан, яъни расмий эълон қилинганидан уч ой ўтгач кучга кирадиган тузатишлар киритилди.
Асосий ўзгартиришлардан бири — ННТ тадбири тушунчасининг янгиланиши. Энди унинг остида, одатий учрашув шакллари (конференциялар, семинарлар, тренинглар, симпозиумлар ва бошқалар) билан бир қаторда, агар ташкилот фаолияти билан боғлиқ бўлса, ННТ вакилларининг хорижга ташрифларини ташкил этиш ҳам тушунилади.
Бундан ташқари, ННТларнинг муайян турдаги тадбирларини ўтказишни тақиқловчи банднинг матни ўзгармоқда. Ҳозирда ННТлар томонидан ташкил этиладиган, Ўзбекистоннинг конституциявий тузумини зўрлик билан ўзгартиришни, унинг суверенитети, яхлитлиги ва хавфсизлигига путур етказишни, фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларини камситишни, урушни, ижтимоий, миллий, ирқий ва диний адоватни тарғиб қилишни, фуқароларнинг соғлиғи ва маънавиятига тажовуз қилишни мақсад қилган тадбирларни режалаштириш ва ўтказиш тақиқланади.
Янги таҳрирга кўра, ННТлар томонидан ташкил этиладиган, конституциявий тузумни зўрлик билан ўзгартиришни мақсад қилган, Ўзбекистоннинг давлат суверенитети, ҳудудий яхлитлиги ва хавфсизлигига қарши чиқувчи, урушни, ижтимоий, миллий, ирқий ва диний адоватни тарғиб қилувчи, фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларига, аҳоли соғлиғига ва жамоат ахлоқига тажовуз қилувчи тадбирларни режалаштириш ва ўтказиш тақиқланади.
Бугунги кунда, агар икки ёки ундан ортиқ ННТ биргаликда тадбир ўтказишни режалаштирса, бу тадбир ҳақида адлия органини ушбу ташкилотлардан бири хабардор қилса кифоя. Бироқ эндиликда хабардор қилиш тартиби хорижга ташрифлар ҳақидаги қисм билан тўлдирилмоқда. Яъни, агар ННТ вакиллари ушбу ташкилотлар фаолияти билан боғлиқ хорижга сафарларни режалаштирса, уларнинг ҳар бири тегишли адлия органини алоҳида хабардор қилиши шарт.
Бунда хабарнома бериш муддатлари сафарнинг хусусиятига боғлиқ. ННТ вакилларининг хорижий ташрифи ҳолатида адлия органлари ташриф санасидан камида 7 кун олдин хабардор қилиниши керак, акс ҳолда сафарга рухсат берилмаслиги мумкин.
Олий Мажлис палаталари, президент ёки Вазирлар Маҳкамаси қарорлари асосида, шунингдек Олимпия ўйинлари ва бошқа халқаро спорт мусобақалари доирасида ташкил этиладиган ННТ вакилларининг хорижий сафарлари ҳолатида, хабарнома платформа орқали жўнаб кетишдан камида 1 кун олдин тақдим этилади.
ННТлар тўғрисидаги қонунда ташкилотлар ўз фаолияти билан боғлиқ ННТ вакилларининг хорижий мамлакатларга ташрифлари ҳақида рўйхатга олувчи органга маълум қилишлари кераклиги назарда тутилган. Буйруқдаги тузатишлар бундай сафарлар ҳақида хабардор қилиш тартибини аниқлаштиради.
Буйруқда хабарнома энди ННТларнинг электрон платформаси орқали амалга оширилиши аниқлаштирилади (аввал ёзма ёки электрон шаклда бўлган).
Шунингдек, 91 банд киритилмоқда, у давлат органлари қарорлари ёки йирик халқаро спорт тадбирлари доирасида ташкил этиладиган чиқишларда хабардор қилишнинг алоҳида шартларини тартибга солади.
Эндиликда хорижий сафарлар ҳақидаги хабарнома буйруқда келтирилган қатъий белгиланган шаклда тақдим этилади ва маълумотларнинг ҳаққонийлиги ҳамда муддатларга риоя қилиш учун ташкилотнинг ваколатли шахси жавобгар бўлади. Шаклда қуйидагилар кўрсатилиши керак:
- ташкилотнинг тўлиқ номи;
- сафарнинг мақсади ва манзили;
- тадбирда иштирок этадиган ННТ вакиллари сони;
- ННТ вакилларининг шахсий маълумотлари – ФИШ, паспорт серияси ва рақами, ПИНФЛ, иш жойи ва лавозими, фуқаролиги, аккредитация карточкаси рақами;
- сафарга асос;
- сафарнинг аниқ муддатлари;
- молиялаштириш манбалари;
- шунингдек, мавжуд бўлса, ҳамкор ташкилотларнинг номлари.
Аввал берилган хабарномаларга ўзгартиришлар киритишга рухсат берилади, аммо муддатларга риоя қилган ҳолда: мамлакат ичидаги тадбирлар учун камида 3 иш куни олдин ва хорижга ташрифлар учун – 1 иш куни олдин.
