АҚШ президенти этиб сайланган Дональд Трампнинг сўнгги баёнотларидан олдин, Дания қироли Фредерик X (“Фредерик ўнинчи”) ўзига хос, лекин рамзий тарзда ҳудудга садоқатини намоён қилди.
Сўнгги ойларда президентликка сайланган Дональд Трамп бир неча бор АҚШнинг Гренландияни сотиб олиш истаги ҳақида гапирди. 2025 йил 7 январь куни ўтказилган узоқ матбуот анжуманида у бу мақсадга эришиш учун ҳарбий куч ишлатиш имкониятини истисно қилмади.
Унинг бу баёнотлари фонида Дания томонидан дипломатик жиҳатдан нозик қадам ташланди. Даниянинг яқинда қирол деб эълон қилинган Фредерик X ўзининг қироллик гербига ўзгартиришлар киритиб, суверен ҳудуд бўлган Гренландияга бўлган садоқатини яна бир бор тасдиқлади.
Дания қироллик герби — қиролликнинг миллий гербига нисбатан анча мураккаб рамз ҳисобланади. Илгари бу гербда Дания, Норвегия ва Швеция ўртасидаги Кальмар иттифоқини ифодаловчи уч тош тақдим акс эттирилган эди. Бугунги кунда бу тошлар олиб ташланган ва улар ўрнига Гренландия (“оқ айиқ” рамзи) ва Фарер ороллари (“қўй” рамзи) учун алоҳида қисмлар ажратилган. Илгари Гренландиянинг оқ айиғи гербдаги чап пастки қисмда ҳам бўлган, аммо анча кичик кўринишда.
Дания Қироллик уйи баёнотида қайд этилишича, “Фарер ороллари ва Гренландия алоҳида майдонларга эга бўлиб, улар қироллик гербидаги аҳамиятини кучайтирган”. Ушбу рамз қирол шахсий фойдаланадиган герб, шунингдек, давлат рамзи сифатида хизмат қилади.
Баёнотга кўра, янгиланган герб ўтган ҳафта илк марта Амалиенборг саройидаги қироллик янги йил зиёфатида намоён этилган. У қироллик байроғида кўтарилган ва меҳмонларни кутиб олиш чоғида қироллик автомобилларида ҳам кўрсатилган.
Дания қироллик оиласи бўйича эксперт Ларс Ховбакке Соренсен TV 2 телеканалига берган интервьюсида герб дизайнидаги ўзгаришлар оддий бўлса ҳам унинг сиёсий аҳамиятини камайтирмаслигини таъкидлади.
“Дания томонидан Гренландия ва Фарер ороллари Дания қироллигининг бир қисми эканлиги ва бу масала муҳокамага яроқли эмаслигини кўрсатиш муҳим”, — деди у.
Ўтган ойда Truth Social платформасида, PayPal асосчиларидан бири бўлган дипломат Кен Хоури Данияга элчи этиб тайинлангани ҳақида эълон қилар экан, Трамп: “Миллий хавфсизлик ва дунёнинг озодлиги учун Америка Қўшма Штатлари Гренландия устидан назоратни қўлга киритиши керак”, — деб таъкидлади.
Душанба куни у ўз фикрини яна қайд этди ва ўғли Дональд Трамп-жуниор яқин орада Гренландияга сафар қилишини маълум қилди. “Гренландия ажойиб жой”, — деди у, — “ва у ердаги одамлар, агар у бизнинг миллатимизга қўшилса, улкан манфаатларга эга бўладилар”.
Сешанба куни (7 январь) Дональд Трампнинг ўғли Чарли Кирк каби консерватив фаоллар билан Нуук шаҳрига келганида, у аэропортда йиғилган журналистларга унинг сафаридан мақсад фақат туризм эканлигини айтди.
Бироқ, унинг ташрифи минтақадагиларнинг айримлари томонидан провокация сифатида қабул қилинди. Эҳтимол, бунинг учун Даниянинг бош вазири Метте Фредериксен телевидение орқали чиқиш қилиб, Гренландия гренландияликларга тегишли эканлигини таъкидлаган бўлиши мумкин.
