Электрон тижорат соҳасидаги регулятор — Истиқболли лойиҳалар миллий агентлиги (ИЛМА) 2025 йил 18 июнь куни курьерлик хизматларининг иш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлади.
Ҳужжатга кўра, курьер ҳам ўзини ўзи банд қилган шахс, ҳам тадбиркорлар ёки етказиб бериш операторлари билан меҳнат ёки фуқаролик-ҳуқуқий шартнома асосида ишловчи фуқаро бўлиши мумкин.
Низомда таъкидланишича, етказиб бериш хизмати операторлари ва курьерлар харидорлардан товарлар ва етказиб бериш хизматлари учун, шу жумладан нақд пулда ҳам тўлов қабул қилишлари мумкин, бироқ бунда чек бериш — электрон ёки қоғоз шаклида бўлиши мажбурийдир.
Озиқ-овқат маҳсулотлари ва тайёр таомларни етказиб бериш учун алоҳида талаблар белгиланган:
- транспорт ва термоконтейнерлар тоза ва соз ҳолатда бўлиши, мунтазам ювилиши ва дезинфекция қилиниши керак;
- қадоқлаш озиқ-овқат маҳсулотлари билан алоқа қилиш учун мос материаллардан тайёрланиши ва ифлосланиш, ҳашаротлар ва ҳайвонлардан ҳимояни таъминлаши лозим.
Бундан ташқари, турли хил озиқ-овқат маҳсулотларини етказиб беришда уларнинг алоҳида ташилиши — ажратилган секцияли ёки термоизоляцион тўсиқли алоҳида термоконтейнерларда таъминланиши керак. Бу қуйидагиларга тааллуқли:
- хом ва тайёр маҳсулотлар;
- совутилган, музлатилган ва иссиқ овқатлар;
- озиқ-овқат ва ноозиқ-овқат товарлари;
- ўткир ҳидли маҳсулотлар ва бошқа товарлар.
Етказиб бериш хизматлари оператори курьерни (агар шартномада назарда тутилган бўлса) ускуналар: термоконтейнерлар, фискал қурилмалар, шунингдек, етказиб бериш хизматларининг идентификация белгилари ва қоронғу вақтда ишлаш учун ёруғлик қайтарувчи элементли махсус кийим билан таъминлаши шарт.
Курьерларнинг мажбуриятларига қонунчиликка, шу жумладан Йўл ҳаракати қоидалари ва санитария нормаларига риоя қилиш, шунингдек, озода ташқи кўринишни сақлаш киради. Улар, шунингдек, етказиб бериш хизматларининг мобил иловаси, навигатор ва тўлов терминалидан фойдаланишни билишлари керак.
Бундан ташқари, курьерлар етказиб берилаётган товарларга эҳтиёткорлик билан муносабатда бўлишлари шарт, уларга товарларнинг қадоғини ўзбошимчалик билан очиш тақиқланади. Уларга харидорларнинг шахсий маълумотларини ва етказиб берилаётган товар ҳақидаги маълумотларни учинчи шахсларга ошкор қилиш, харидордан буюртма суммаси ва етказиб бериш қийматидан ташқари қўшимча тўлов талаб қилиш, шунингдек, маст ҳолатда товарларни етказиб бериш тақиқланади.
Курьер, агар унинг бажарилиши қонунчилик талабларини бузса, унинг ҳаёти ва соғлиғига таҳдид солса ёки тақдим этилган товарлар қонунчилик талабларига жавоб бермаса (масалан, қадоғи шикастланган ёки ҳарорат режими бузилган бўлса), буюртмани бажаришдан бош тортишга ҳақли.
