Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Миграция агентлиги хориждаги Ўзбекистон фуқароларига мурожаат қилиб, уларни қуролли можароларда иштирок этиш учун жиноий жавобгарлик мавжудлиги ҳақида эслатди.
«Бир қатор мамлакатларда муҳожирларни ҳарбий ҳаракатларда иштирок этиш учун ёллаш ҳолатлари кўпайди. Бу сизнинг ҳаётингиз, эркинлигингиз ва келажагингизга таҳдид солади», — дейилади идора баёнотида, ушбу давлатларнинг номлари кўрсатилмаган.
Агентлик қуйидагилар кескин тақиқланганини эслатди:
- қуролли можаролар ва ҳарбий ҳаракатлар ҳудудларига яқинлашиш;
- ҳарбий операцияларда иштирок этиш;
- хорижий давлатларнинг қуролли кучлари, хавфсизлик хизматлари, ҳарбий адлия ёки бошқа ҳарбий тузилмаларга кириш;
- шубҳали шахслар, гуруҳлар ёки ташкилотлар томонидан ёллаш таклифига рози бўлиш.
Жиноят кодексининг 154-1-моддасига кўра, Ўзбекистон фуқаросининг хорижий давлатларнинг ҳарбий хизматига, хавфсизлик органлари, полиция, ҳарбий адлия ёки бошқа шунга ўхшаш органларига хизматга кириши 300 базовий ҳисоблаш миқдоригача (123,6 млн сўм) жарима ёки 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади, ёллаш билан эса 3 йилдан 5 йилгача озодликни чеклаш ёки 3 йилдан 5 йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
Таҳдид бўлганда нима қилиш керак?
«Ҳар қандай шубҳали таклиф ёки вазиятларда дарҳол қуйидагиларга мурожаат қилинг: Миграция агентлигининг ваколатхоналари; Ўзбекистон Республикасининг дипломатик ваколатхоналари ва консулликлари. Ҳаётингиз ва эркинлигингизни асранг. Фақат қонун доирасида ҳаракат қилинг», — дея таъкидлади идора.
Ўзбекистон фуқароларини урушга ёллаш
Аввалроқ «Хочу жить» лойиҳаси Украина ҳудудида 33 давлат фуқаролари асирликда эканлигини, улар орасида энг кўп Ўзбекистон фуқаролари борлигини хабар қилган эди. Унинг маълумотларига кўра, 2025 йилда Россия урушда иштирок этиш учун камида 902 нафар Ўзбекистон фуқаросини ёллаган.
2025 йил апрель ойида лойиҳа Ўзбекистондан ёлланма аскарлар рўйхатини (1110 киши) эълон қилганидан сўнг, республикада уларнинг ҳарбий ҳаракатларда иштирок этиши тўғрисидаги маълумотларни текшириш бошланган.
2023 йилдан буён Ўзбекистон судлари бундай ишлар бўйича қатор ҳукмларни чиқарди. Бироқ, сўнгги бир йил ичида иштирок учун жазолар енгиллашди. Агар 2023 йил октябрь ойида 2014-2015 йилларда Украинадаги ўзини ўзи эълон қилган ДХР томонида жанг қилган Тошкент вилоятида яшовчи фуқаро 5 йилга озодликдан маҳрум этилган бўлса, 2025 йил январда апелляция инстанцияси ДХРда жанг қилган фуқаро учун 6 йил озодликдан маҳрум қилиш жазосини шартли жазога ўзгартирди.
2024 йил ноябрда Россия томонидан Украинадаги ҳарбий ҳаракатларда иштирок этиб, бунинг учун медаль билан тақдирланиб, Россия фуқаролигини олган 22 ёшли Ўзбекистон фуқароси 5 йил озодликдан маҳрум этиш ўрнига шартли жазо олди.
2024 йил декабрь ойида Ўзбекистон суди 39 ёшли эркакни Россия томонидан Украинадаги урушда иштирок этгани учун 4 йил ва 2 ойга озодликни чеклаш жазосига ҳукм қилди. Судланувчи ҳарбий ҳаракатлар даврида 10 нафардан ортиқ украиналик аскарни ўлдирганини айтган.
2025 йил 4 август куни Каттақўрғон шаҳар жиноят ишлари судида 25 ёшли Ўзбекистон фуқароси Россия томонида Украинага қарши урушда қатнашгани учун 4 йилга озодликни чеклаш жазосини олди. У Россияда бўлган вақтида гиёҳванд моддалар билан боғлиқ жиноят учун судланиб, озодликдан маҳрум этилган. Кейинчалик унга фронтга жўнаш эвазига озодлик таклиф қилинган. Жароҳат олгач, у шифохонада даволаниб, Ватанига қайтган.
