«Uzum» рақамли экотизими 2025 йил 13 октябрь куни «Ўзбекистон почтаси» (O‘zbekiston pochtasi, UzPost) почта операторини хусусийлаштириш бўйича савдоларда иштирок этиш учун Давлат активларини бошқариш агентлигига расмий хат юборди. Бу ҳақда компания матбуот хизмати маълум қилди.
Uzum’дан хабар беришларича, агентликдан ҳозирча расмий жавоб олинмаган.
Компания почта операторидаги давлат улушини сотиб олиш ҳуқуқи учун танловда иштирок этишга тайёрлигини тасдиқлади.
«Биз почта хизмати давлатнинг энг муҳим активларидан бири эканлигига ишонамиз, шу сабабли уни бошқариш нафақат бизнес, балки миллий манфаатларни ҳам ҳисобга олган ҳолда амалга оширилиши керак», — дейилади Uzum баёнотида.
Компания қўшимча қилди: «Почта қатор муҳим ижтимоий функцияларни бажаради, бутун мамлакат бўйлаб минглаб иш ўринларини таъминлайди ва айнан Ўзбекистон IT-компанияси билан синергия самарадорлик ва ижтимоий иш ўртасидаги мувозанатни сақлашга, шунингдек, UzPost’нинг барча ҳамкорлари — хоҳ улар ўзбекистонлик ёки хорижий ўйинчилар, йирик ёки кичик бизнес бўлсин — манфаатларини мувозанатлаштиришга имкон беради».
Компания UzPost Uzum’нинг асосий ҳамкорларидан бири эканлигини қайд этди. Uzum Market маркетплейси ва UzPost 650 дан ортиқ буюртма бериш пунктлари доирасида ҳамкорлик қилади (жами 1250 та пунктнинг 52%).
UzPost’даги давлат улуши хусусийлаштирилиши мумкинлиги ва харидор Россиянинг онлайн платформаси (интернетда бу Wildberries бўлиши мумкинлиги ҳақида хабарлар пайдо бўлди) бўлиши мумкинлиги ҳақида хабар берилган эди. Битим ҳақида расман хабар берилмаган.
Ўзбекистоннинг 2025 йилги хусусийлаштириш дастурига кўра, UzPost акцияларининг 29,4% очиқ савдога чиқарилиши режалаштирилган эди. 2025 йил сентябрь ойида компания Тошкентдаги 50 та почта бўлими биноларини ўз устав капиталига ўтказиш ҳисобига устав капиталини оширди.
Uzum’дан электрон тижорат бозори етакчиларидан бири миллий почта операторининг ҳаммуаллифига айланса, компания манфаатлар тўқнашуви хавфини кўрмаяптими ёки йўқлиги сўралди. Бундай ҳолда, UzPost инфратузилмасидан фойдаланадиган бошқа ўйинчилар (Ozon, Aliexpress, Wildberries) учун рақобат муҳити бузилиши ва камситувчи шарт-шароитлар юзага келиши мумкин.
Компания бу саволга аниқ жавоб бермади, аммо шуни қайд этдики: «Ҳатто почта хизматлари хусусий инвесторлар томонидан қисман хусусийлаштирилган мамлакатларда ҳам, улар устидан назорат миллий хавфсизлик ва суверенитет масаласи сифатида қаралади».
2025 йил 14 октябрь куни Россиянинг РБК нашри ҳам Wildberries & Russ компанияси «Ўзбекистон почтаси»ни хусусийлаштириш жараёнида иштирокчига айлангани ҳақида хабар берди. Нашр манбаларидан бирининг таъкидлашича, битим анчадан бери тайёрланиб келинаётган эди ва Россия маркетплейсининг Ўзбекистонда кенг кўламли режалари бор.
UzPost’нинг ўзи модернизация ва рақамли трансформация учун инвестицияларни жалб қилиш режаларини тасдиқлади, лекин хусусийлаштириш ҳақидаги маълумотни рад этмади ҳам, тасдиқламади ҳам.
Аввалроқ UzPost «O‘zbekiston pochtasi»нинг йирик акциядорларидан бири бўлган Миллий инвестиция фондидаги 25%лик улушнинг Давлат активларини бошқариш агентлиги балансига ўтказилиши ҳақидаги маълумотни ошкор қилмаган эди. Бу муҳим факт компаниянинг корпоратив сайтида ҳам, Корпоратив ахборотни ошкор этиш ягона порталида ҳам эълон қилинмаган.
«O‘zbekiston pochtasi» АЖ (UzPost) — Ўзбекистоннинг миллий почта оператори бўлиб, 1992 йилда ташкил этилган ва 2014 йилда акциядорлик жамиятига айлантирилган. Бугунги кунда компания 14 та ҳудудий бўлим, 1602 та алоқа бўлими, 3500 дан ортиқ етказиб бериш участкаларига эга, 2500 дан ортиқ почтачиларни ўз ичига олган 7000 дан зиёд ходимга хизмат кўрсатади ва 25 та ҳаво йўналишига ҳамда 300 дан ортиқ автомобиль йўлларига эга. UzPost Бутунжаҳон почта иттифоқига киради ва IFS, PNG, RUGBY, IBIS ва PRIME халқаро тизимлари билан ишлайди. Компания ёзишмалар ва посилкаларни етказиб беришдан ташқари, тўлов, обуна, молиявий ўтказмалар хизматларини кўрсатади ва почта маркаларини чиқариш билан шуғулланади.
Компания 2023 йилни 809,7 млн сўм соф фойда билан, 2024 йилни эса 603,5 млрд сўм даромад билан 843,9 млн сўм кўрсаткич билан якунлади.
Давлат активларини бошқариш агентлиги ва Иқтисодиёт ва молия вазирлиги почта компаниясининг хусусийлаштирилиши мумкинлиги ҳақидаги хабарларга ҳозирча изоҳ бермади.
