Мирзо Улуғбек туман жиноят ишлари бўйича суди 2025 йил 21 ноябрь куни фирибгарликда айбланган Шаҳзод Рисматовга нисбатан ҳукм чиқарди.
Контекст
2025 йил октябрь ойида тошкентлик Жамила Олимбоева ўзининг Instagram саҳифасида оиласи билан бирга фирибгарлик қурбони бўлгани ҳақида гапириб берди. Унинг 21 октябрда чоп этилган биринчи пости чоп этилган вақтда 7,2 миллиондан ортиқ кўрилган.
Унинг сўзларига кўра, куёв Шаҳзод Рисматов ёши етмишга яқинлашган ота-онасини уйни 12 кунга вақтинча «гаровга қўйиш»га кўндирган, шундан сўнг уй олди-сотди шаклида расмийлаштирилиб, ижтимоий тармоқларда Real Sanjik номи билан танилган машҳур блогер Санжар Каримовга ўтган.
Қизнинг таъкидлашича, битим вақтинчалик гаров сифатида тақдим этилган, оила эса пул олмаган. Каримовнинг ўзи эса уйни оиланинг барча аъзоларининг ихтиёрий розилиги билан 240 минг долларга расман сотиб олганини айтган. Рисматовга нисбатан бир нечта фирибгарлик эпизодлари бўйича жиноят иши судга юборилган.
Олимбоева (1999 й.т.) ва Рисматов (1997 й.т.) 2023 йил бошида танишган. Тошкент шаҳар ИИББ маълумотларига кўра, 2024 йил август ойида йигит «уйланиш нияти борлигини айтиб, унинг ишончига кирган». Тўйдан бир неча кун олдин у қизга гўёки молиявий муаммолар юзага келганини айтиб, масалалар ҳал бўлганидан кейин унга уйланишни ваъда қилиб, унинг уйини вақтинча гаровга қўйишга кўндирган.
Бироқ, гаров ўрнига у уйни 240 минг долларга бошқа фуқарога сотган ва шу билан оилага катта зарар етказган, дейилади 23 октябрдаги хабарда.
Рисматовга нисбатан Жиноят кодексининг 168-моддаси 4-қисми «а» банди (жуда кўп миқдордаги фирибгарлик) бўйича жиноят иши қўзғатилган. У 2025 йилнинг 10 март куни ҳибсга олинган.
ИИББ, шунингдек, гумонланувчи аввал ҳам бошқа шахсларга нисбатан фирибгарлик ҳаракатларини содир этганини аниқлади. Иш материаллари кўриб чиқиш учун Мирзо Улуғбек туман судига юборилган.
Суд
Судда Жамила Олимбоева Шаҳзод Рисматов, унинг сўзларига кўра, қандай қилиб алдов йўли билан оиласининг уйини ўзлаштиргани ва кейинчалик унга пул олгани ҳақида батафсил гапириб берди.
Жабрланувчининг сўзларига кўра, 2024 йилда Рисматов ва Олимбоева оилалари тўй ҳақида келишиб олган.
«2024 йил ёзида Шаҳзод менга икки марта турмуш қуриш таклифини берди. Кейин онаси уйимизга келди, икки оила келишиб олди… Тўй 2024 йил 15 сентябрда бўлиши керак эди», — деди («Дарё»дан иқтибос).
Бироқ, тез орада куёвнинг хатти-ҳаракати ўзгарди. «Шаҳзод ғамгин, кайфиятсиз юришни бошлади. Қовоғини солиб, доим „ўйланиб“ ўтирарди. Мен „Нима бўлди?“ деб сўрадим. У: „Менинг ‘браткаларим’, бизнесга пул тиккан одамлар пулни қайтаришни талаб қилишмоқда. Тасаввур қиляпсизми, тўйга бир ой қолди“ деб жавоб берди».
Олимбоева унинг машиналаридан бирини сотишни таклиф қилди. «У: „Сен жиннимисан? Бундай қиммат машиналарни фақат ‘вариантга’ бериш мумкин“ деди».
Август ойи бошида қизнинг отаси тўй тараддуди нега тўхтаб қолганини сўради. «Дадам: „Тўйга оз қолди. Қачон кўйлак танлашга борасизлар? Нега пайсалга соляпсизлар?“ деди. Мен: „Назаримда, у ҳатто уйланишни ҳам истамаяпти“, деб жавоб бердим».
Ота куёвни чақирди ва 2024 йил 6 август куни Шаҳзод уларнинг уйига келди.
«Дадам: „Ўғлим, нима бўляпти?“ деб сўради. Шаҳзод: „Бизнесда кичик муаммолар пайдо бўлди. 12 кундан кейин менга пул келиши керак, лекин пул ўтказмаси кечикмоқда. Икки-уч киши пулни қайтаришни талаб қиляпти. Тўйни қолдиришга тўғри келади“ деб жавоб берди».
Ота тўй тараддуди аллақачон кетаётганини айтиб эътироз билдирди. Жабрланувчининг сўзларига кўра, бунга жавобан Шаҳзод: «Менга пул бера оладиган одам бор — Санжар, Real Sanjik. Лекин унинг битта шарти бор: ниманидир гаровга қўйиш керак. Уй ёки бизнесни», — деган.
Ота куёвнинг ўз уйини гаровга қўйишни таклиф қилган, бироқ у рад этган: «Агар ойим билса, мени шарманда қилади».
Шунда қизнинг отаси: «Агар биз уйимизни гаровга қўйсак, 12 кундан кейин уни аниқ қайтарасанми?» — деб сўраган. «100%, 1000%», — деб жавоб берган Шаҳзод, дея иқтибос келтиради жабрланувчи.
2024 йил 7 август куни томонлар Яккасарой туманидаги 1-сон нотариал идорада учрашди.
«Ота-онам билан бирга бордик. У ерда Шаҳзод, унинг дўсти Ҳасан, автотураргоҳда эса яна бир таниши Бекзод бизни кутиб туришган эди. 25−30 дақиқадан кейин Санжар келди», — деди Олимбоева.
Унинг сўзларига кўра, нотариус ҳужжатни ўқиб эшиттирган. «Дадам қараб: „Бу олди-сотди-ку“, деди. Отам ва онам бир-бирига қарашди. Шаҳзод: „Қўяверинг, бу барибир гаров. Ҳечқиси йўқ, бу шунчаки гаров“, деди. Биз имзоладик ва чиқиб кетдик».
Жабрланувчининг сўзларига кўра, Санжар Каримов унинг ота-онасига: «Хавотир олманглар, бу фақат гаров. Шунчаки бу менинг хавфсизлигим учун қоидаларим», — деган.
Имзолангандан сўнг Шаҳзод, Ҳасан, Бекзод ва Санжар Каримовнинг офисига «гўёки уй учун пул олишга» кетишган.
Олимбоева судда унинг куёви уйни гаровга қўйгани ва Санжар Каримовдан 150 минг доллар олганини айтди.
Кейинчалик, у сўзида давом этиб, «Шаҳзод қўнғироқ қилиб, ўзининг иккита BMWсини гаровга қўйгани ва Санжардан 90 минг доллар қайтариш шарти билан яна 70 минг доллар олганини айтди». У дўстларининг машиналарини ҳам Каримовга қолдирган. «У барча пулни қарздор бўлган Иброҳим исмли шахсга берган», — деди жабрланувчи.
Олимбоеванинг сўзларига кўра, 2024 йил 16 август куни куёв ғойиб бўлган. «Ўша куни жума эди. Қўнғироқ қилдим — телефони ўчиқ. Биз ФҲДЁга боришимиз керак эди. Кейин Ҳасан: „Назаримда, Шаҳзод ака қочиб кетди“, деди».
Унга Шаҳзоддан қарздор бўлган одамлар, жумладан, «Малика» бозори сотувчилари ва нотаниш эркаклар қўнғироқ қила бошлади. «Улар: „Шаҳзод қаерда?“ деб сўрашарди. Мен „билмайман“ десам, улар: „Тўйга бир ой қолди, ‘билмайман’ деганинг нимаси?“ деб ғазабланишди».
Унга қариндошлари ҳам қўнғироқ қилишган.
2024 йил 18 август куни айбланувчи барибир алоқага чиқди. «У тез орада қайтиб келишини, гўёки иш билан кетганини айтди. Бироздан сўнг у менга яна қўнғироқ қилиб: „Агар мени аферист деб ўйласангиз, унда пирамидамни уйингиздан бошлайман. Хоҳлаган жойингга ёз“, деди. У мени „чўрт“ деб атади, телефонни ўчирди ва ёзишмаларни ўчириб ташлади», — деди қиз.
Қиз, унинг опаси ва онаси Каримовнинг офисига келишди, бироқ, унинг сўзларига кўра, киришда телефонлари олиб қўйилган.
«У: „Уйни қачон бўшатасизлар?“ деб сўради. Онам: „Ахир бу гаров эди-ку“, деди. Санжар: „Бу менинг муаммоим эмас. Шаҳзод уйни қайтармаслигини айтди“», — деди Олимбоева.
Жабрланувчи оила Яккасарой тумани ИИБга нотариал идорадаги камера ёзувларини олиш илтимоси билан мурожаат қилганини маълум қилди. «Лекин ИИБ ходимлари мурожаатимизни эътиборсиз қолдирди», — деди.
У, шунингдек, олди-сотди шартномасини расмийлаштирган нотариус аввал ҳам — 2021 йилда — ҳужжатларни қалбакилаштириш учун жиноий жавобгарликка тортилганини таъкидлади.
Каримовнинг кўрсатмалари
Суд жараёнида блогер Санжар Каримов Жамила Олимбоева ва унинг оила аъзолари ўз уйларини ўзлари сотганлари ва пул нотариус ҳузурида уларга топширилгани ҳақида кўрсатма берди.
Каримовнинг сўзларига кўра, 2024 йил 6 август куни унга айбланувчи Шаҳзод Рисматов қўнғироқ қилган. «У менга қўнғироқ қилиб: „Ака, беш сотихли уй бор, биз уни сотмоқчимиз, ёрдам беринг. Бу менинг яқинларимнинг уйи“, деди. Мен 240 минг доллар таклиф қилдим. Бундан ортиқ бера олмаслигимни айтдим», — деди.
Эртаси куни, унинг сўзларига кўра, Рисматов унга эгаларининг розилигини маълум қилган: «7 август куни у яна қўнғироқ қилиб: „Ака, улар рози. Шу нархга беришга тайёр. Нотариусда учрашамиз“, деди».
Каримов нотариал идорада учрашганида уй эгалари билан танишганини айтди. «Папкамда бўлган 265 минг доллардан 25 минг долларини ўзимга олиб, 240 минг долларини уй эгаларига бердим», — деди.
Кўрсатмаларини давом эттирар экан, Каримов уй эгалари шартноманинг моҳиятидан хабардор бўлганликларини таъкидлади. «Уй эгалари нотариал идорада шартнома олди-сотди шартномаси эканлигини билишган ва унинг шартлари билан танишишган», — деди.
Гувоҳ шартнома ҳужжатларининг мазмунидан иқтибос келтирди: «Шартномада шундай банд бор: „Ариза матнини нотариус ҳузурида ўқиб чиқдим. У менинг асл истагим ва талабларимга мос келади“».
Шунингдек, унинг сўзларига кўра, нотариус томонларнинг муомала лаёқатини тасдиқлаган: «Нотариус ҳужжатларида шундай дейилган: „Ҳужжатни имзолаганларнинг шахси аниқланди, уларнинг муомала лаёқати текширилди, шахсий суҳбат давомида уларнинг муомала лаёқатига шубҳа туғилмади“».
Каримов оила бошлиғи ҳам ҳужжатни ўрганиб чиққанини таъкидлади. «Ҳурматли судья, эътибор беринг: улар ўзлари имзолашди, ўзлари ўқишди ва ўз маълумотларини ёзишди. Бу ишда бор. Тергов вақтида мен барча ҳужжатларни тақдим этдим», — деди.
У, шунингдек, унинг сўзларига кўра, оиланинг онгли ҳаракатларини тасдиқловчи бир эпизодни ҳам тилга олди. Унинг кўрсатмаларига кўра, ҳужжатларни расмийлаштириш пайтида Жамила Олимбоеванинг онаси ўзининг исми ва фамилияси кичик ҳарф билан ёзилганидан норози бўлиб, ўзи ўқитувчи экани ва «шунинг учун бунга эътибор бергани»ни айтган.
Гувоҳнинг айтишича, 2024 йил 16 сентябрь куни Жамила Олимбоеванинг отаси Муҳаммадали Олимбоев унинг уйига келган.
«У: „Илтимос, ўғлим, қизимни ўз уйимиздан узатайлик, унинг бегона уйдан кетишини истамаймиз“, деди. Мен унга уйни аллақачон бошқа одамга сотиб юборганимни айтдим», — деди Каримов.
Унинг сўзларига кўра, жабрланувчининг отаси вақт беришни сўраган: «Шунда Муҳаммадали Олимбоев: „Агар сиз уни қариндошингизга сотган бўлсангиз, менга бироз вақт беринг“, деди».
Каримов гувоҳлар иштирокида ундан тилхат олганини қўшимча қилди. «Тилхатда у уй 7 август куни сотилгани, улар уни 10 ноябргача бўшатишга тайёр эканлигини ва агар шу вақт ичида кўчиб ўтмасалар, уйни эгаси белгилаган нархда сотиб олишни кафолатлашларини ёзган», — деди у ҳужжатни судьяга топширар экан.
Айбланувчи Шаҳзод Рисматов жабрланувчилар ёлғон гапиргани, уйни ўзлари сотганлиги, у эса уни сотишга ёрдам бергани ва битимга ҳеч қандай алоқаси йўқлигини айтди. Йигит, шунингдек, гувоҳ Санжар Каримовнинг кўрсатмаларини тўлиқ тасдиқлашини билдирди.
Айблов
2025 йил 20 ноябрь куни бўлиб ўтган мажлисда прокурор айбланувчига нисбатан 10 йил озодликдан маҳрум этишни сўради, Рисматов айбланган фирибгарликнинг тўртта эпизодини кўрсатди.
Тергов ва суд муҳокамаси материалларига кўра, Шаҳзод Рисматов:
- автомобиль сотиш баҳонасида фуқаролардан катта миқдорда пул олган ва мажбуриятларини бажармаган;
- танишларига машина олиб беришни ваъда қилиб, алдов йўли билан уларнинг пулларини ўзлаштирган;
- Mercedes-Benz автомобилини фуқаро Сайдуллаевга сотган, лекин кейинчалик уни олиб қўйган ва бошқа шахсга қайта сотган;
- ишонч асосида унга берилган 39 минг долларлик 30 та iPhone 15 Pro Max телефонини ўзлаштириб олган;
- уйланишни режалаштирган қизнинг оиласи уйини блогер Санжар Каримов номига расмийлаштириб, 240 минг доллар олган.
Суд Рисматовни 168-модда 4-қисми «а» банди (жуда кўп миқдордаги фирибгарлик) бўйича айбдор деб топди ва унга умумий тартибли колонияда 9 йил озодликдан маҳрум қилиш жазосини тайинлади. Шунингдек, суд жабрланувчилар (улар орасида Олимбоевлар оиласи аъзолари йўқ) фойдасига зарарни ундиришга қарор қилди:
- Ж. Ю. — 3,4 млрд сўм,
- С. С. — 925,7 млн сўм,
- Ж. А. — 464,6 млн сўм.
Жабрланган томон уйнинг олди-сотди шартномасини ҳақиқий эмас деб топиш талаби билан фуқаролик судига мурожаат қилиш ҳуқуқига эга.
Суд айбланувчига нисбатан жиноят иши бўйича бошқа шахсларга нисбатан жиноят иши қўзғатиш масаласини ҳал этиш учун материалларни Мирзо Улуғбек тумани прокуратурасига юборишга қарор қилди.
Бошқа ҳолатлар
«Дарё» маълумотларига кўра, айбланувчи автомобиль бизнеси баҳонасида 34 ёшли Жасур Ясуровдан тахминан 179,3 минг доллар олган. У бошқа бир танишидан ҳам машина олиб беришни ваъда қилиб пул олган бўлиши мумкин, бироқ машинани топширмаган.
2024 йил май ойида айбланувчи фуқаро Сайдуллаевга ўзининг Mercedes-Benz V213 E63 автомобилини 117 минг долларга сотиб олишни таклиф қилган ва аванс сифатида дастлаб 50 минг, сўнг 27,7 минг доллар олган. Автомобилни вақтинча бошқариш учун ишончнома берганидан сўнг, Рисматов 16 август куни машинани «эгаси чет элдан қайтгунча ушлаб туриш» баҳонасида олиб қўйган ва кейинчалик номаълум шахсга сотган, дейилади иш материалларида. Зарар 77,7 минг долларга баҳоланган.
Прокурорнинг таъкидлашича, 2024 йил 26 июнь куни айбланувчи ўзининг таниши Юнусовга иккита автомобиль — Zeekr-001 ва Mercedes-Benz 180C — ҳамда бошқа бир таниши Акбаровга тегишли бўлган Malibu-2 автомобилини сотган. У машиналар учун 110 минг доллар олган, лекин уларни харидорга топширмаган.
Яна бир эпизод 2023 йил июль ойига тўғри келади. «Малика» савдо марказида Рисматов таниши Аҳмедовнинг ишончига кириб, ундан умумий қиймати 39 минг доллар бўлган 30 та iPhone 15 Pro Max смартфонини олган ва 2023 йил август ойигача ҳисоб-китоб қилишни ваъда қилган. Бироқ, у пулни қайтармаган ва тергов версиясига кўра, телефонларни ўзлаштириб олиб, 493,5 млн сўм зарар етказган.
Блогер Санжар Каримовнинг ҳаракатлари баҳоланади
Жабрланувчи Олибоевлар оиласининг адвокатлари Шаҳзод Рисматов иши бўйича кўрсатмаларда тилга олинган блогер Санжар Каримовнинг (Real Sanjik) ҳаракатларига ҳуқуқий баҳо беришни талаб қилди.
Оила адвокати Қодиржон Раҳимов жараён давомида блогер Санжар Каримовнинг исми кўрсатмаларда бир неча бор тилга олинганини айтди:
«Тергов давомида биз Каримовни тингладик, сўроқ қилдик, видеоёзувлар ўрганилди. Ҳамма жойда — Каримов, Каримов, Каримов. Рисматовнинг ўзи ҳам доим фақат Санжар Каримов ҳақида гапиради. Менимча, жавобгарликка тортилмаган шахс томонидан жиноят аломатлари аниқланган. Шунинг учун, ЖПКнинг 417-моддасига кўра, бу ҳақда прокурорга хабар бериш керак».
Судья илтимосномани қаноатлантирди ва прокурорга хабар беришга қарор қилди. Унинг сўзларига кўра, музокараларда баён этилган важлар ЖПКнинг 417-моддасида назарда тутилган асосларга тўғри келади, унга кўра суд суд муҳокамаси давомида аниқланган бўлиши мумкин бўлган жиноят ҳақида прокурорга хабар бериши шарт.
