Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазири Азиз Абдуҳакимов 2025 йил 23 июль куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида Навоидаги ҳаво ифлосланиши билан боғлиқ вазиятга изоҳ берди. Бу ҳақда Kun.uz хабар қилмоқда.
Аввалроқ, 2025 йил 19 июль куни ижтимоий тармоқларда Навоийда кучли ҳидли, йўталга сабаб бўладиган чангсимон тутун ҳақида хабарлар пайдо бўлган эди. Аҳоли бу чиқиндилар «Навоийазот» заводида содир бўлганлигини тахмин қилган, бироқ компания бу маълумотни рад этган.
Ҳаво ифлосланиши «Навоийазот» заводи билан боғлиқ деган тахмин тасдиқланмади, деди Абдуҳакимов. Унинг сўзларига кўра, ифлосланиш манбаи «Электроаппарат» корхонасининг эски ҳудудида жойлашган, бир нечта компаниялар фаолият юритаётган ишлаб чиқариш бўлиши мумкин.
Вазирнинг сўзларига кўра, вазиятни жойида экоинспекторлар ўрганмоқда. Вазирлик раҳбари ифлосланиш манбаи ҳисобланган ушбу корхона фаолиятини тўхтатиш бўйича судга даъво аризаси киритиш юзасидан топшириқ берди.
Азиз Абдуҳакимов зарарли чиқиндиларнинг олдини олиш бўйича зарур чоралар ҳақидаги бошқа саволга изоҳ берар экан, фильтрлар ва тозалаш иншоотларини ўрнатиш бўйича халқаро тажрибани қайд этди. Ушбу талаб Олий Мажлисда кўриб чиқилаётган қонунда мустаҳкамланиши режалаштирилган.
Вазир чиқиндиларни мониторинг қилиш станциялари харажатларни талаб қилишини, улар ўрнатилгандан сўнг эса тадбиркор компенсация тўловларини амалга ошириши кераклигини таъкидлади. Шу муносабат билан корхоналар ушбу талабни бажаришдан қочишга ҳаракат қилишади.
Бироқ, тегишли ҳужжат қабул қилинган тақдирда, қоидабузар корхоналар учун санкциялар сезиларли даражада кучайтирилиши, жарималар 5-6 бараварга оширилиши мумкин, бу эса чанг тутгичлар ва бошқа ускуналарни ўрнатишни янада фойдали қилади, деб кутмоқда у.
Унинг сўзларига кўра, экологик нормалар бузилганлиги сабабли корхонани ёпиш ҳақида гап кетганда, «ижтимоий масала пайдо бўлади» ва компания ходимлари иш жойини йўқотиш эҳтимолидан норозилик билдиришади.
«Илгари тадбиркорликка эркинлик бериш ва тўсиқларни бартараф этиш учун экологик экспертиза бекор қилинган эди. Ўшанда кўплаб корхоналар фильтрсиз қурилган ва ишга туширилган, чунки бундай талаблар қўйилмаганди. Энди эса биз талаблар қўйишни бошлаганимизда, улар олдинги нормаларга асосланишади: „Биз инвестормиз, ўшанда бундай талаблар йўқ эди“. Лекин биз қонунчиликни кучайтирмоқдамиз», — деди вазир.
Президент 2024 йил февраль ойида экологик қонунчиликка ўзгартиришлар киритган эди, бу ўзгартиришлар корхоналар атроф-муҳитни меъёрдан ортиқ ифлослантирса, уларнинг фаолиятини чеклаш ёки тўхтатиб қўйишга имкон беради. Қиш мавсумида прокурорлар ва экологлар текширувлар чоғида хусусий ва ижтимоий объектларда чиқиндилар меъёрларининг бузилиши ҳолатларини аниқладилар.
