Ўзбекистонда йил бошидан буён 15−17 ёшли қизлар ўртасида эрта турмуш қуриш билан боғлиқ 155 та ҳолат қайд этилган. Бу ҳақда Соғлиқни сақлаш вазири Асилбек Худоёров 2025 йил 14 октябрь куни Президент иштирокида маҳаллаларни ривожлантириш масалаларига бағишланган йиғилишдан сўнг «Ўзбекистон 24» телеканалига берган интервьюсида маълум қилди.
Вазирнинг сўзларига кўра, давлат раҳбари ёшлар, айниқса қизлар ўртасида эрта никоҳлар масаласини танқид қилган. Худаяров эрта никоҳлардан ташқари, мамлакатда ҳали ҳам қариндошлар ўртасидаги никоҳ ҳолатлари учраётганини таъкидлади.
«Замонавий тиббиёт эрта никоҳлар ва қариндошлар ўртасидаги никоҳлар ногирон болалар туғилиши эҳтимолини сезиларли даражада оширишини исботлади», — деди вазир.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги раҳбарининг қўшимча қилишича, йиғилишда аёллар туғруқлар орасидаги зарур оралиққа риоя қилмаган ҳолда бир тақвим йилида икки марта ҳомиладор бўлган ҳолатлар ҳам кўтарилган, бу «заиф ва касалманд болалар туғилишига олиб келади».
«Ҳурматли Президентимиз бундай ҳолатларга йўл қўймаслик ва Янги Ўзбекистонни қурадиган соғлом авлод туғилишини таъминлаш учун соғлиқни сақлаш тизими ходимлари жойларда маҳалла қўмиталари, хотин-қизлар қўмитаси, диний уламолар ва маҳаллий ҳокимликлар билан биргаликда ўз вазифаларига янада катта масъулият билан ёндашиши зарурлигини таъкидлади», — деди вазир.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги раҳбари бу йўналишда кенг қамровли ва самарали ахборот-маърифий ишларни амалга ошириш режалаштирилганини маълум қилди.
«Агар бундай ҳолатлар такрорланса, улар маҳалла даражасида муҳокама қилинади ва уларнинг олдини олиш чоралари кўрилади», — дея қўшимча қилди вазир.
Эслатиб ўтамиз, йиғилишда Президент оилаларда ажрашиш ва низоларнинг олдини олиш учун никоҳ шартномаларини тарғиб қилиш муҳимлигини қайд этди. Йил бошидан буён Ўзбекистонда 32 мингга яқин оила ажрашган, 16 минг нафар ота-она алимент тўлашдан бўйин товламоқда.
Ўзбекистонда эркаклар ва аёллар учун никоҳ ёши 18 ёшни ташкил этади (2019 йилда аёллар учун 17 ёшдан 18 ёшга кўтарилган эди). 2016 йилда ФҲДЁ органлари 17 ёшли 4233 нафар қизнинг никоҳини қайд этган, 2017 йилда – 4853, 2018 йилда – 5123 та ҳолат қайд этилган. 2021 йилда аёллар учун никоҳ ёшининг оширилишидан сўнг 17 ёшли қизларнинг никоҳи сони 2020 йилда дарҳол 97%га – 88 та ҳолатгача камайгани хабар қилинган эди.
Болалар омбудсмани 2023 йил декабрь ойида Қашқадарё вилоятида эрта никоҳлар билан боғлиқ вазиятни ўрганган. 2025 йил сентябрь ойида худди шундай ҳолат Сурхондарё вилоятида ҳам қайд этилган эди. Шу йилнинг ўзида, 2024 йилда худди шу ҳудудда эрта никоҳларни ижобий баҳолайдиган видео учун блогер 1,5 миллион сўм жаримага тортилган эди.
