2025 йилнинг биринчи ярим йиллигида Ўзбекистон республика товар-хомашё биржаси (ЎзРТСБ) орқали давлат авторақамлари савдоси бироз пасайди. Бу биржа маълумотларидан келиб чиқмоқда.
Avtoraqam.uzex.uz орқали рақамлар сотувидан тушган тушум йил бошидан бери 378,7 млрд сўмни ташкил этди – бу 2024 йилнинг шу даврига (426,2 млрд) нисбатан 11,1% кам. Сотилган рақамлар сони 23,7% дан кўпроққа камайган, аммо шу билан бирга 80 мингдан ортиқ комбинацияни ташкил этди (олдин 104,9 минг бўлган).
ЎзРТСБда «чиройли» рақамнинг ўртача нархи 4,7 млн сўмни ташкил этди. Таққослаш учун – 2024 йилда бу кўрсаткич 4,06 млн сўм бўлиб, бу 16,5% камдир.
Рақамларнинг асосий харидорлари жисмоний шахслар бўлиб қолмоқда – барча савдоларнинг 96% и. Юридик шахсларнинг улуши бироз ошиб, 3% дан 4% га етди. Биржа маълумотларига кўра, рақамнинг минимал нархи 1,7 млн сўм, максимал нархи эса 509,6 млн сўм бўлган.
2025 йил июнь ойида Ўзбекистондаги энг қиммат авторақам – 10 777 ZZZ учун 1,56 млрд сўм (ўша пайтдаги МБ курси бўйича 122,2 минг доллар) таклиф қилинган эди. Биржадаги рақамнинг максимал нархига қараганда, бу битим амалга ошмаган (харидор 5 кун ичида тўловни амалга ошириши керак эди).
2023 йилда товар-хомашё биржасида 396,1 млрд сўмлик 87 мингта авторақам сотилган. 2024 йилда рақамлар савдоси ҳажми икки баравар ўсган – қарийб 800 млрд сўм.
Эслатиб ўтамиз, аукцион орқали авторақамлар сотиб олинганда, базавий ҳисоблаш миқдорининг 3,5 баравари миқдоридаги тўлов давлат рақами белгиларини тайёрлаш билан боғлиқ харажатларни қоплаш учун махсус ғазначилик ҳисоб рақамига, 80% — давлат бюджетига, 20% — Ички ишлар вазирлигининг моддий-техника базасини ривожлантириш, ходимларни ижтимоий рағбатлантириш ва бошқа харажатлар учун махсус жамғармасига йўналтирилади.
