Октябрь ойида бутун дунёда кўкрак бези саратонига қарши кураш ойлиги ўтказилмоқда. Ўзбекистонда 2025 йил 2 октябрь куни «Эрта аниқла — ҳаётни сақла» шиори остида миллий кампания бошланди.
Ташаббус аёлларнинг онкологик касалликларнинг олдини олиш ва эрта аниқлаш муҳимлиги ҳақидаги хабардорлигини оширишга қаратилган.
Лойиҳа Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва Президент ҳузуридаги Стратегик ислоҳотлар агентлиги томонидан Соғлиқни сақлаш ва стратегик ривожланиш институти, UNFPA Uzbekistan, тиббиёт муассасалари, бизнес ва жамоат ташкилотлари билан ҳамкорликда амалга оширилмоқда. Yandex Uzbekistan ҳамкор сифатида иштирок этди, кампаниянинг ахборот материаллари эса Korzinkaсупермаркетлар тармоғи, Safia қандолатчилик корхоналари, Bon қаҳвахоналари, Kimmy Lab тармоғи ва бошқа жойларда тарқатилмоқда.
Кампаниянинг асосий тадбирлари
Бепул тиббий кўрик кунлари 13–15 октябрь кунлари Тошкентдаги Республика она ва бола саломатлиги марказида бўлиб ўтади. Ҳар бир аёл маммолог кўригида кўкрак саломатлигини текшириши мумкин бўлади.
«Эрта аниқла — ҳаётни сақла» форуми 2025 йил 25 октябрь куни Тошкентда бўлиб ўтади ва унда 500 га яқин иштирокчи — онкологлар, гинекологлар, беморлар йиғилади. Иштирокчилар Ўзбекистондаги кўкрак бези саратони масалаларини муҳокама қиладилар. Шунингдек, кўп йиллар давомида кўкрак саратони билан курашиб келаётган фотосуратчи Наталья Илина томонидан яратилган, ушбу ташхис билан яшаётган аёлларнинг фотокўргазмаси очилади.
Ташхис қўйилган аёлларнинг ҳикоялари, уларнинг кучи ва эрта ташхиснинг аҳамиятига бағишланган фотокўргазма Bonum Factum галереясида 26 октябрдан 8 ноябргача давом этади.
Экспертлар ва UNFPA Uzbekistan ёшлар тармоғи иштирокида «Cancer Walk» номли бир қатор ахборот сессиялари Ўзбекистоннинг 10 та олий таълим муассасасида ўтказилади. Улар саратон ва эрта ташхиснинг муҳимлиги ҳақидаги хабардорликни оширишга қаратилган.
Рақамли ечимлар ва инновациялар
Кампания доирасида кўкрак ва бачадон бўйни саратони ҳақида ишончли маълумотларни ўз ичига олган онкологик огоҳлантириш бўйича портал ишга туширилади.
Бундан ташқари, сунъий интеллект асосидаги Telegram-бот яратилади, бу аёлларга скрининг ва ташхиснинг барча босқичларида йўл топишга ёрдам беради.
Беморларни қўллаб-қувватлаш
Кампания онкопсихологик ёрдам ривожланишига ҳам эътибор қаратади — аёллар учун ўзбек ва рус тилларида гуруҳий терапиялар ўтказилади, у ерда мутахассислар ёрдамини олиш ва тажриба алмашиш мумкин.
«Преображение» («Ўзгариш») лойиҳаси кўкрак бези саратонига чалинган аёллар учун гўзаллик салони билан ҳамкорликда бошланади, у ерда уларга бепул макияж, соч турмаги ва янги услуб таклиф этилади.
Шунингдек, кўкрак бези саратонига чалинган аёлларнинг ҳикоялари акс этган бир қатор подкастлар чиқарилади.
Ўзбекистонда кўп тармоқли жамоаларда ишлашнинг илғор амалиётларини ўрганиш ва скрининг, ташхис ҳамда даволашнинг замонавий стандартларини жорий этиш мақсадида онколог шифокорларнинг АҚШда стажировкаси ҳам ташкил этилган.
«Кампанияни ташкил этишда кўкрак бези саратонини енгган аёллар фаол иштирок этмоқда. Уларнинг шахсий ҳикоялари, очиқлиги ва жалб қилиниши лойиҳага алоҳида куч ва ноёб аҳамият бахш этади», — дея хулоса қилди ташкилотчилар.
Лойиҳа янгиликларини унинг «Erta aniqla» Telegram-каналида кузатиб бориш мумкин.
Кампания 30–65 ёшли аёллар учун скринингларни жорий этиш ва кўкрак ҳамда бачадон бўйни саратонини ташхислаш ва даволаш учун инфратузилмани ривожлантиришни назарда тутувчи давлат дастури доирасида ўтказилмоқда. Дастур 2025–2030 йилларга мўлжалланган бўлиб, ушбу касалликлардан ўлим даражасини пасайтиришга қаратилган.
