Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича судининг апелляция инстанцияси 2025 йил 21 июль куни бўлиб ўтган мажлисда журналист Анора Содиқованинг ижтимоий тармоқларда Mufasa тахаллуси билан танилган блогер Мирсаид Ҳайдаровга қарши даъвоси бўйича биринчи инстанция судининг қарорини бекор қилди.
Масаланинг тарихи
2025 йил февраль ойида Анора Содиқова ижтимоий тармоқларда Mufasa тахаллуси билан танилган блогер Мирсаид Ҳайдаров устидан судга ариза билан мурожаат қилган эди. У ўз шикоятида блогер унинг шаъни, қадр-қиммати ва ишчанлик обрўсини туширувчи маълумотларни тарқатганини ҳамда унга туҳмат қилганини билдирган. Даъво Фуқаролик кодексининг 100-моддаси (шахснинг шаъни, қадр-қиммати ва ишчанлик обрўсини ҳимоя қилиш) асосида фуқаролик судига киритилган.
2025 йил 28 май куни Шайхонтоҳур туманлараро фуқаролик ишлари бўйича суди Содиқованинг даъвосини қаноатлантиришни рад этган эди — ҳам узр сўраш ва раддия эълон қилиш талаби бўйича, ҳам маънавий зарарни қоплаш қисмида.
Суд мажлислари 2025 йил 26 февралдан бошлаб ёпиқ тартибда ўтказилди. Содиқованинг сўзларига кўра, судья Дилноза Шоматова экспертиза хулосаларини етарлича ишонарли эмас деб ҳисоблаб, уларни эътиборсиз қолдирган. «Биз унинг холислиги сабабли судьяни алмаштириш ҳақида 2 марта илтимос қилдик, аммо иккаласида ҳам рад жавобини олдик», — деди у.
Ҳадича Сулаймонова номидаги Республика суд экспертизаси маркази эксперт хулосасига кўра, иш бўйича Мирсаид Ҳайдаров томонидан 2025 йил февраль ойида Facebookда эълон қилинган 7 та постга лингвистик экспертиза ўтказилган.
Жумладан, 2025 йил 13 февралдаги постда Анора Содиқованинг касбий фаолиятига шубҳа туғдириши мумкин бўлган фикрлар билдирилган, шунингдек, истеҳзоли ва камситувчи иборалар ишлатилган.
2025 йил 8 февралдаги постда 2 марта «„журножа*аплар“» ибораси қўлланилган — экспертиза маълумотларига кўра, бу ибора журналистларга қаратилган беҳаё, ҳақоратомуз маънога эга. Бироқ хулосада бу иборалар шахсан Содиқовага қаратилганми ёки йўқми, аниқ жавоб берилмаган.
Ҳайдаров 2025 йил 27 май куни ўзининг Facebook саҳифасида жонли эфирда Содиқова томонидан унга қарши киритилган фуқаролик даъвосининг моҳиятини изоҳлади.
«Анора Содиқова ўтказишни режалаштирган тадбир пайтида менинг баъзи постларимни шахсан ўзига қарши қаратилган деб ҳисоблаб, Шайхонтоҳур туманлараро фуқаролик судига даъво аризаси киритган. Аммо даъвонинг ўзида қатор камчиликлар ва шошилинч иборалар мавжуд эди — бу суд жараёнларида ҳам муҳокама қилинди. Буни жараённи кузатган унинг вакиллари — адвокатлар ҳам тасдиқлаши мумкин», — деди.
Блогернинг сўзларига кўра, Содиқова даъвода ундан маънавий зарар ундириш учун 500 миллион сўм талаб қилган.
«Баъзи ОАВ ва ижтимоий тармоқларда „Анора Содиқова Мирсаид Ҳайдаров ва троллар армияси устидан судга берди“ каби бир томонлама иборалар тарқалди. Аммо даъвода ҳеч қандай троллар армияси ёки шунга ўхшаш нарса ҳақида сўз йўқ эди. Унда фақатгина менинг постларим унинг ишчанлик обрўси, шаъни ва қадр-қимматига путур етказганлиги ва бунинг учун у 500 миллион сўм талаб қилаётганлиги кўрсатилган эди», — дея таъкидлади Ҳайдаров.
2025 йил 28 майдаги суд қарорига изоҳ берар экан, ўз саҳифасида шундай ёзган:
«[Ҳуқуқ ҳимоячиси Абдураҳмон] Тошанов жамоатчиликни чалғитмоқда. Эксперт „журножа*ап“ сўзини ҳақорат деб тан олмаган. Судда бу ибора бирор бир аниқ шахсга қаратилганлиги исботланмади», — дея таъкидлади Мирсаид Ҳайдаров.
Анора Содиқова апелляция шикояти киритишини маълум қилди.
Иккинчи суд
Тошкент шаҳар фуқаролик ишлари бўйича суди 2025 йил 21 июль куни ёпиқ мажлисда унинг талабларини қисман қаноатлантирди. Суд қарорида «жавобгар Мирсаид Ҳайдаров узрли сабабсиз мажлисда иштирок этмаган»лиги алоҳида қайд этилган.
Суд ҳайъати 12 майдаги экспертиза хулосасини таҳлил қилиб, Ҳайдаровнинг Facebookдаги 8 ва 13 февралдаги — «Ёпинг! — Трамп USAID`ни йўқ қилмоқчи» ва «Қизиқ бошқотирма» сарлавҳали постларида Анора Содиқованинг шаъни ва қадр-қимматини камситувчи маълумотлар бор деган хулосага келди.
Шундай қилиб, Шайхонтоҳур туман судининг 2025 йил 28 майдаги қарори бекор қилинди, янги қарор қабул қилинди. Унда Мирсаид Ҳайдаров раддия эълон қилиши шартлиги кўрсатилган.
Бундан ташқари, суд Ҳайдаровни Содиқовага маънавий зарар учун 25 миллион сўм, суд харажатлари учун 5,64 миллион сўм ва давлат фойдасига 750 минг сўм давлат божи тўлашга мажбур қилди.
«Газета» мухбири билан суҳбатда Анора Содиқова даъвода Ҳайдаровдан 500 миллион сўм ундиришни ва уни Facebookдаги 7 та пост бўйича узр сўрашга мажбур қилишни талаб қилганини маълум қилди. Бироқ суд улардан фақат 2 тасини рад этишга ва 25 миллион сўм компенсация тўлашга мажбур қилди. «Бу даъво қисман қаноатлантирилганини англатади», — деди.
Мирсаид Ҳайдаровнинг фикри
«Газета» билан суҳбатда Мирсаид Ҳайдаров у ва унинг адвокатлари апелляция иши бўйича ҳатто телефон орқали ҳам чақирув қоғози олмаганликларини билдирди.
«Менинг ва адвокатларимнинг алоқа маълумотлари иш материалларида кўрсатилган эди. Мажлис ҳақида аноним Telegram-каналлар орқали билдим. Адвокат олдиндан судга 2025 йил 21 июль куни хизмат сафарига кетишини маълум қилган ва мажлисни бошқа кунга қолдиришни сўраган. Бироқ судья бунга қарамай, айнан шу санага тайинлаган. Шунинг учун мен ҳам, адвокатларим ҳам жараёнда иштирок эта олмадик», — деди Ҳайдаров.
У шунингдек, суд қарори билан ҳали танишиб чиқмаганини ва унга рози эмаслигини билдирди.
«Мен суддан расмий хабарнома олмадим, қарор қўлимга берилмади. Суднинг расмий сайтида бу ҳақда маълумот йўқ. Шунинг учун мен ҳозирча қарорнинг моҳиятига изоҳ бера олмайман. Аммо агар у ҳақиқатан ҳам ижтимоий тармоқларда ёзилганидек бўлса, мен унга рози эмасман. Ҳам экспертиза, ҳам биринчи инстанция суди шахсан Анора Содиқовага ҳақорат қилмаганимни ва унинг обрўсига путур етказмаганимни тасдиқлади», — деди блогер.
