Солиқ қўмитаси раиси Шерзод Қудбиев 2025 йил 5 июль куни Савдо-саноат палатаси томонидан меҳмонхона бизнеси ва аудиторлик компаниялари вакиллари билан ташкил этилган очиқ мулоқотда, ҳисобга олиш ҳуқуқидан воз кечилган тақдирда, хизмат кўрсатиш соҳаси учун қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС) ставкасини пасайтириш имкониятини истисно қилмади.
«Солиқлар – бу фақат фискал функция, бу фақат даромадларни йиғиш эмас. Функциялардан бири – ҳаммамиз иш ҳақини тўғри тўлашимиздир. Фойда солиғи, дивидендлар, нақд пулни қўлга олиш ва худди шу йўл билан нақд пул олиш, лекин иш ҳақи орқали, тахминан бир хил бўлиб қолди», — деди.
Қудбиевнинг таъкидлашича, тушунарли ва шаффоф қоидалар ҳаммани тўғри ишлашга мажбур қилади. У шунингдек, ҳисобга олиш ҳуқуқидан воз кечилган тақдирда хизмат кўрсатиш соҳаси учун ҚҚС ставкасини пасайтириш имкониятини ҳам истисно қилмади.
«Масалан, сиз [хизмат кўрсатиш соҳаси корхоналари] 12% ҚҚС тўлайсиз, лекин [амалда] ҳисобга олиш имкониятига эга эмассиз. Балки сиз бу ҳисобга олишдан воз кечарсиз, биз эса ҚҚС ставкасини мутаносиб равишда пасайтирамизми? Лекин тизим бир хил бўлиб қолади. Яъни, ҚҚС тўловчиси бор, фақат унинг ставкаси бошқа. Балки мен ҳаммасини гипотетик айтаётгандирман. Лекин фойда солиғи қолади, маъмурчилик бир хил бўлиб қолади. Ва ҳаммамиз бир хил шароитда, бир хил ишлаймиз».
Унинг фикрича, бундай тартиб хатолар хавфини камайтиради ва маъмурчиликни енгиллаштиради. «Тизимлар кўп бўлганда, хатолар ҳам кўп бўлади», — деди Қудбиев.
Аввалроқ у ҳукумат хизмат кўрсатиш соҳаси учун солиқ юкини камайтиришга, лекин бюджет тушумлари ҳажмини сақлаб қолишга имкон берадиган ечим устида ишлаётганини маълум қилган эди. Қўмита раҳбари кўплаб солиққа тортиш тизимлари мавжудлигини қайд этиб, тадбиркорларга айланмадан олинадиган солиқни бекор қилиш имкониятини муҳокама қилишни таклиф қилди.
2021 йилда молия вазирининг собиқ ўринбосари Дилшод Султонов истеъмолчиларни қўллаб-қувватлаш учун дифференциаллаштирилган ҚҚС ставкаларидан фойдаланиш самарасиз эканлигини қайд этган эди.
2020 йил декабрида Савдо-саноат палатасининг собиқ раиси Адҳам Икромов Ўзбекистон «барибир тоифалар ва тармоқлар бўйича дифференциаллаштирилган ҚҚС ставкаларига келиши»ни айтган эди. У имтиёзлар ва преференцияларга эга бўладиган кучли ўрта бизнес бўлмасдан, Ўзбекистон «бошқа давлатлар билан муносиб рақобат қила олмаслигини» таъкидлади.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистонда аввалроқ дифференциаллаштирилган ҚҚС ставкалари амал қилган, 2018 йилда қўшилган қиймат солиғини тўлашнинг соддалаштирилган тартиби жорий этилган эди.
